8955898722

Data 2011	pi
XII 1	16,24
3	15,47
5	14,67
7	13,85
9	13,01
11	12,15
13	11,27
15	10,38
17	9,47
19	8,55
21	7,61
23	6,67
25	5,72
27	4,76
29	3,79
XII 31	2,83
2012 I 2	1,86

(LEO) w okresie od 15 do 20 listopada 2011 r.

26*00*37" Gwiazda zmienna zaćmieniowa HU Tau osiąga minimum jasności. Jasność gwiazdy spada od 5,9^m do 6,7^m.

26*09* Złączenie Merkurego z Księżycem w odl. 1°.

27=04* Złączenie Wenus z Księżycem w odl. 2°.

27*18*41" Gwiazda zmienna ó Cep (cefeida) osiąga maksimum jasności (3,5") [mapka zamieszczona w „Uranii-PA" 5/2007].

28*01 ^h58" Gwiazda zmienna zaćmieniowa HU Tau osiąga minimum jasności. Jasność gwiazdy spada od 5,9" do 6,7".

29*22*14" Gwiazda zmienna £ Gem (cefeida) osiąga maksimum jasności (3,6") [mapka zamieszczona w „Uranii-PA" 6/2007].

Grudzień

Słońce

Słońce w swym ruchu rocznym po ekliptyce zmierza w kierunku punktu przesilenia zimowego: 22 grudnia osiąga najniższy punkt ekliptyki pod równikiem niebieskim i wstępując w znak Koziorożca, rozpoczyna astronomiczną zimę. Dni są nadal coraz krótsze. W Warszawie 1 grudnia Słońce wschodzi o 6^h22", zachodzi o 14^h27", 22 grudnia wschodzi o 6^h43", zachodzi o 14^h25", a 31 grudnia wschodzi o 6^h45", ale zachodzi o 14*32".

W dniu 10 grudnia wystąpi całkowite zaćmienie Księżyca, widoczne w Polsce przy wschodzie.

Dane dla obserwatorów Słońca (na 0^h czasu UT)

BoD    L_n[°]

0,94	166,16
0,69	139,81
0.43	113,45
0,18	87,10
-0,08	60,74
-0,33	34,39
-0,59	8,03
-0,84	341,68
-1,10	315,33
-1,35	288,98
-1,60	262,64
-1,85	236,29
-2,10	209,95
-2,35	183,60
-2,59	157,26
-2,83	130,92
-3,06	104,58

P — kąt odchylenia osi obrotu Słońca mierzony od północnego wierzchołka tarczy;

B₀, L₀ — heliograficzna szerokość i długość środka tarczy;

13^d14^h38^m — heliograficzna długość środka tarczy wynosi 0.

Księżyc

Bezksiężycowe noce będziemy mieli pod koniec grudnia, bowiem kolejność faz Księżyca jest w tym miesiącu następująca: pierwsza kwadra 2°09*52", pełnia 10*14*36", ostatnia kwadra 18*00*48" i nów 24*18^h06". W apogeum Księżyc znajdzie się 6*01*14", natomiast w perygeum 22^d02^h58".

Planety i planetoidy

W drugiej połowie grudnia nad ranem, nisko nad południowo-wschodnim horyzontem, można obserwować Merkurego. który na godzinę przed wschodem Słońca wzniesie się na wysokość prawie 9°, świecąc z jasnością -0,2". Przez teleskop będzie można wtedy dostrzec tarczę planety o średnicy 7" w fazie zbliżonej do kwadry.

W porównaniu z listopadem poprawiają się warunki wieczornej widzialności Wenus, którą pod koniec miesiąca w godzinę po zachodzie Słońca można obserwować na wysokości prawie 14° nad południowo-zachodnim horyzontem jako „Gwiazdę Wieczorną" o jasności -4". Przez teleskop można dostrzec tarczę planety o średnicy prawie 13" w fazie zmniejszającej się po pełni.

Warunki widzialności Marsa i Jowisza w porównaniu do listopada praktycznie się nie zmieniają.

Poprawiają się warunki obserwacji Saturna, który góruje w drugiej połowie nocy na wysokości 29° nad horyzontem, świecąc na tle gwiazdozbioru Panny z jasnością +0,6".

Urana można obserwować w pierwszej połowie nocy w gwiazdozbiorze Ryb, na praktycznie stałej wysokości 37° nad południowym horyzontem.

Wieczorem można próbować dostrzec znacznie słabszego Neptuna, jednak będzie to trudne w związku z jego położeniem zaledwie 20° nad południowo-zachodnim horyzontem (w półtorej godziny po zachodzie Słońca).

Planety karłowate (1) Ceres i (134340) Pluton znajdują się na niebie w pobliżu Słońca i są niewidoczne.

W grudniu w pobliżu opozycji znajduje się jasna plane-toida (jaśniejsza od 9.0"):

(15) Eunomia, (jasność 7,9"—8,6"): 7 XII: 3^h55,5", +35°24'; 17 XII: 3^h47,5", +33°44*; 27 XII: 3^h42,7", +32°03’; 612011:3*41,6", +30°30\

Komety

Zarówno nad ranem, jak również wieczorem, w gwiazdozbiorze Herkulesa będzie można przy pomocy lornetek nadal obserwować kometę C/2009 P1 (Garradd): 10 XII: 17*30,3", +21°54', 7,5"; 20 XII: 17*30,4", +23°46\ 7,5"; 30 XII: 17*30,2", +26°15', 7,4". Przewidywana średnica głowy komety wynosi 6', czyli około jedną piątą średnicy tarczy Księżyca.

Należy pamiętać, że położenie komety, a zwłaszcza jej jasność, może się nieco różnić od przewidywanego. Zaleca się podejmować próby jej dostrzeżenia z dala od miasta, najlepiej w okresie nowiu Księżyca, czyli pod koniec grudnia.

5/2011 Urania - POSTfcPY ASTRONOMII 235