8748916417

•    motywację naturalną, polegającą na osobistym odczuciu wagi problemów ogólnoludzkich w najbliższym środowisku i otaczającym świecie oraz na potrzebie odnajdywania i rozważania podobnych zagadnień w szeroko pojętej kulturze,

•    program nauczania (wraz z kompletem odpowiadających mu podręczników) otwierający się na potrzebę takiego kształcenia polonistycznego, w centrum którego „jest człowiek jako istota dramatyczna, która chce wiedzieć, kim jest i jaki sens ma jej istnienie"¹ (najwyraźniej rolę tego czynnika akcentują programy i podręczniki serii To lubię!),

•    nauczyciela świadomego wagi poruszanych tu zagadnień oraz umiejącego merytorycznie i dydaktycznie sprostać stojącym przed nim zadaniom. Zaprezentowana w poprzednich rozdziałach analiza materiału empirycznego uprawnia do sformułowania następujących konkluzji dydaktycznych:

•    Jednym z podstawowych celów polonistycznych działań musi być kształcenie sprawności komunikacyjnych ucznia i takie rozwijanie oraz doskonalenie jego języka, które pomoże mu w odkrywaniu i poznawaniu siebie samego, drugiego człowieka oraz otaczającej rzeczywistości.

•    Stanie się to w pełni możliwe, gdy nauczyciel- polonista spełni trzy warunki:

-    uświadomi sobie samemu ów polonistyczny cel,

-    postawi diagnozę dotyczącą zainteresowań, możliwości, potrzeb młodych ludzi i na tej podstawie wybierze właściwy program nauczania,

-    dobierze odpowiednie metody, które pozwalają rozwijać zarówno odbior-czo-nadawcze umiejętności ucznia, jak i jego osobowość, a także sprzyjają otwieraniu młodzieży na ludzi i świat. Temu będą służyć również trafnie wybrane podręczniki do kształcenia kulturowo-literackiego oraz językowego².

•    Odpowiedzialność za solidne przygotowanie nauczyciela do pracy spada na szkoły wyższe, które powinny wykształcić przyszłych polonistów do wychowania i nauczania³. Uświadomienie studentom celów edukaqi polonistycznej i zwrócenie uwagi na nauczycielską odpowiedzialność za przygotowanie

120

1

   Z.A. Kłakówna, Przymus i wolność. Projektowanie procesu kształcenia kulturowej kompetencji, Kraków 2003, s. 56.

2

   Autorzy podręczników To lubię! Podręcznik do języka polskiego. Klasa III liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego, technikum. Książka nauczyciela oraz Nowe To lubię! Podręcznik do języka polskiego. Kształcenie kulturowo-językowe. Klasa 4 obok kształcenia kulturowo-literackiego wprowadzają kształcenie kulturowo-językowe (w miejsce kształcenia językowego). Nie jest to zmiana tylko i wyłącznie nazwy, ale nowy sposób patrzenia na język jako składnik kultury.

3

   R.J. Arends, Uczymy się nauczać, Warszawa 1994, s. 53.