wylotu doliny rzeki Kamienicy i w dolinie Kamiennej, tradycyjnie wyzyskiwanych dla celów transportowych ze względu na ich walory naturalne. W tym czasie w Bzinie krzyżowały się drogi bite /Kraków/ granica - Proszowice -Pińczów — Kielce - Szydłowiec - Radom /i dalej do Warszawy względnie przez Zwoleń do Lublina/ oraz Końskie - Ostrowiec świętokrzyski - Sandomierz /i da-lej/ . Były to więc drogi o tradycyjnie najważniejszych dla rejonu Skarżyska kierunkach cięgu, aczkolwiek przebieg najdogodniejszych i najbardziej uczęszczanych dróg między Krakowem i Warszawę wykazywał w cięgu xvttt i XIX w. różne odchylenia w terenie. Tak więc druga połowa XIX stulecia przyniosła ukształtowanie podstawowego układu węzła komunikacyjnego Skarżyska .
Wybudowanie Kolei Dębrowskiej wpłynęło na pewien postęp gospodarczy terenów, przez które kolej ta przebiegała, zwłaszcza zaś na postęp uprzemysłowienia. Doniosłe znaczenie miało ono dla Bzina i okolicznych wsi.Nie-wętpliwie z powstaniem tej kolei więzał się dalszy rozwój przemysłu metalowego, znajdujęcy wyraz np. w wybudowaniu nowoczesnej stalowni /1897 r./ czy zawięzaniu Spółki Akcyjnej "Skarżysko4*. Wraz ze wzrostem przewozów pasażerskich i ładunków koleję dębrowskę - która prosperowała bardzo dobrze, zarówno w okresie samodzielności ekonomiczno-organizacyjnej, jak też po wcieleniu jej do Kolei Nadwiślańskiej /1900 c/1^ wzrosła rola interesuję-cej nas stacji węzłowej oraz ilość osób zatrudnionych w kolejnictwie.Oal-szy krok na drodze wzrostu znaczenia węzła Skarżysko stanowiło przedłużenie linii kolejowej z Ostrowca do Sandomierza i Nadbrzezis /ze względów strategicznych, w 1915 r./, co dawało połęczenie z galicyjskimi liniami kolejowymi na prawym brzegu Wi3ły. Doniosłe znaczenie miało wybudowanie kolejowych odcinków Kraków - Tunel - Radom - Warszawa /1934 r./,co pozwoliło przezwyciężyć utrzymujęce się długo jeszcze po odzyskaniu niepodległości anomalie w kolejowych powięzaniach Krakowa z Warszawę,będęce pozosta-łościę czasów rozbiorowych11. W rezultacie Skarżysko wyrosło do rangi dużego węzła komunikacji kolejowej, leźęcego na szlaku powięzań kolejowych stolicy państwa z Krakowem, Zakopanem i Krynicę, centrum kraju /rejon Łodzi, Warszawy/ z terenami południowo-wschodnimi, Zagłębia Dębrowskiego z
#
Podlasiem.
Do dalszego wzrostu rangi Skarżyska jako węzła kolejowego i dróg kołowych przyczyniły się inwestycje Centralnego Okręgu Przemysłom ;go. Wtedy to poczęły następować także zmiany w bardzo niezadawalajęcym do tego czasu stanie dróg kołowych. Z punktu widzenia ruchu samochodowego ważniejsze drogi wylotowe ze Skarżyska osięgnęły pod koniec 20-lecia międzywojennego stan nawierzchni średni, a nawet dobry. Postępowała modernizacja drogi warszawskiej, najpierw na odcinku do Radomia, następnie od tego miasta
do Kielc. W stanie niezadawalajęcym znajdował się tylko odcinek drogi w
12
kierunku Opatowa, między Skarżyskiem a Wierzbnikiem /sezon 1939/40/
151