Karrueń budowlany
Podział skał (ze względu na sposób ich powstawania)
SKAŁY MAGMOWE |
SKAŁY OSADOWE |
SKAŁY METAMORFICZNE (PRZEOBRAŻONE) | |||
głębinowe |
wylewne |
klastyczne (okruchowe) |
organiczne (biochemiczne) |
chemiczne | |
granit sjenit dioryt gabro |
porfir melafir diabaz bazalt andezyt tuf wulkaniczny |
piaskowiec zlepieniec szarogłaz piaski żwiry iły lessy gliny |
wapień kreda dolomit margiel |
gips anhydryt trawertyn alabaster |
marmur kwarcyt gnejs serpentynit łupki |
SKAŁY MAGMOWE - powstały przez zakrzepnięcie płynnego stopu krzemianowego - magmy w głębi skorupy ziemskiej (skały głębinowe) lub na jej powierzchni (skały wylewne).
• Skały głębinowe - powstały wewnątrz skorupy ziemskiej na dużych głębokościach i przy wysokich ciśnieniach (skały o wyraźnej strukturze krystalicznej).
• Skały wylewne - powstały na zewnątrz skorupy ziemskiej w wyniku szybkiego ochładzania się płynnej magmy (skały o strukturze drobnokrystalicznej lub nawet szklistej /bezpostaciowej/).
SKAŁY OSADOWE - powstały przez:
osadzanie się szczątków zwietrzałych starszych skał lub przez scementowanie rozdrobnionego materiału skalnego lepiszczem (skały klastyczne /okruchowe/)
nagromadzenie się szczątków roślinnych lub zwierzęcych (skały organiczne /biochemiczne/) wytrącanie się związków mineralnych z wód w zamkniętych zbiornikach wodnych (skały chemiczne).
SKAŁY METAMORFICZNE (PRZEOBRAŻONE) - powstały przez przeobrażenie skał magmowych i osadowych, które zaszło w wyniku działania wysokiej temperatury i ciśnienia.
Klasyfikacja kamienia ze względu na właściwości techniczne
gęstość pozorna |
wytrzymałość na ściskanie |
nasiąkliwość masowa | |||
Po [kg/m3] |
fc [MPa] |
nm [%] | |||
bardzo lekkie |
< 1500 |
bardzo słabe |
< 15 |
bardzo nasiąkliwe |
>20 |
(tufy wulkaniczne) |
(tufy wulkaniczne) |
(tufy wulkaniczne) | |||
bardzo ciężkie |
>2600 |
o bardzo dużej |
>200 |
bardzo mało nasiąkliwe |
<0,5 |
(granit, sjenit) |
wytrzymałości |
(granit, bazalt) | |||
(granit, bazalt) |
ścieralność /na tarczy Bóhmego/ |
przewodność cieplna | ||
[mm] |
X [W/m°Kl | ||
o bardzo dużej ścieralności o bardzo małej ścieralności |
>10 <2,5 |
ciepłe zimne |
<0,65 >0,65 |
Im wyższa gęstość pozorna, tym wyższa wytrzymałość, mniejsza nasiąkliwość, mniejsza ścieralność
i gorsze właściwości termoizolacyjne.
Zastosowanie kamienia w budownictwie
• Budownictwo wodne (jazy, groble, regulacja rzek)
• Budownictwo mostowe (przyczółki mostowe, filary, sklepienia mostów)
• Budownictwo ogólne (fundamenty /skały magmowe, piaskowce kwarcytowe/, posadzki i schody /skały magmowe, piaskowce kwarcytowe, marmury/, parapety i poręcze, okładziny wewnętrzne i zewnętrzne /skały magmowe, marmury/, kruszywo do zapraw i betonów)
• Budownictwo drogowe (tłuczeń na podsypki pod drogi, kostka brukowa, krawężniki i słupki, kruszywo jako wypełniacz do nawierzchni bitumicznych)
• Budownictwo kolejowe (tłuczeń na podtorza).