9157474280

Jarzemko dla krów i jarzemka dla świń służyły do blokowania swobody ruchów. Zakładano je na kark krowy lub nogę świni, aby uniemożliwić im przeciśnięcie się między sztachetami płota. Regulowano też płodność stada poprzez kastrowanie niektórych samców.

W obrębie każdej kultury stosującej gospodarkę hodowlaną istnieją osobne nazwy na te same gatunki w zależności od ich wieku i roli cielak, jałówka (młoda krowa, która jeszcze nie rodziła), julec? (samiec), wabach? (kastrowany koń), wół (kastowany byk), kiernes? (kastrowany knur).

Dawniej żyjące zwierzęta często były mniejsze i niższe niż obecnie żyjące. Były jednak bardziej odporne na zmiany klimatu.

Obecnie hodowanymi gatunkami kóz i owiec są koza szablastoroga, koza świdroroga, koza świdroroga (obecnie rzadziej spotykana), cakiel tatrzański (owca), czuszka (owca), wrzosówka rosyjska (owca). Hodowano je w celu pozyskania mięsa, wełny, rogów i kości. Niektóre gatunki nie były strzyżone, a liniały naturalnie i wełnę zbierano z ziemi. Czasami wełnę rwano, a nie strzyżone. Wełna rwana, a nie strzyżona to runo.

Bydło domowe to bydło długorogie, pochodzące od bawołów, masywne, duże, o płowym, jasnym namaszczeniu oraz bydło krótkorogie, wielkości siedzącego psa, mające 1,30 m w kłębie, o rdzawym, czerwonym namaszczeniu i jasnymi fragmentami koło nozdrzy, odporne na zmiany klimatu, które możne było wypasać przez cały rok, w tym w zimie, nie trzeba było go koszarować w zagrodach na zimę. W zimie bydło to żywiło się kłączami lub korą drzew.

Stada hodowlane wymagały dostarczenia żywności. Ludzie bardzo często nie zdawali sobie sprawy z korzystnego wpływu naturalnego nawożenia na żyzność gleby.

Jeszcze w połowie XIX wieku w Rosji nagromadzony nawóz nie był użytkowany. Wywoływał negatywne bodźce zapachowe dla okolicznych mieszkańców. Z tego powodu wieś została przeniesiona w inną lokalizację.

Bydło krótkorogie dało początek tzw. bydłu rasy polskiej. Dawało ono bardzo wysokotłusz-czowe mleko. Czarno-biały gatunek bydła to tzw. holenderki.

Pierwotnie chlew był miejscem trzymania bydła domowego, a dopiero później powstało określenie obora, zaś słowo chlew przeznaczano tylko na miejsce hodowli trzody chlewnej. Świnie trzymano często daleko od siedzib ludzkich. Miało ono tendencję do dziczenia i stawało

Bydło, zarówno krowy, jak i byki (buhaje), darzono największym szacunkiem. Byk, który chodził w zaprzęgu, po zakończeniu roli gospodarczej z powodu wieku, nie był zabijano. Pozwalano mu dokończyć życie, a następnie chowano je z szacunkiem. Często zakazywano spożycia mięsa bydła. Bydło było traktowane jako zwierzęta święte, hodowano je z myślą o mleko.

Mówi się, że bydło i ludzie jedzą, zaś świnie, konie, owce i kozy żrą. Koń jako zwierzę sprzę-żajne było używane dopiero od XIX wieku. Był określany jako zwierzę nieczyste. Uważano, że koń było mało użyteczny, gdyż dawał gorsze mięso i prawie nie dawał mleka w porównaniu z bydłem. Koń był zatem zwierzęciem nieczystym dla społeczności osiadłych. Konie nabywali chłopi dopiero pod wpływem etosu rycerskiego, aby pokazać swoje aspiracje do klasy wyższej. Konie czciły za to społeczności nomadów i koczowników.

Istnieją sześć podstawowych rodzajów gospodarki pasterskiej: -nomadyzm - stada i ludzie wspólnie przemieszczają się między pastwiskami letnimi i zimowymi. Pastwiska ulegają rekultywacji naturalnie, transhumancja wahadłowa - w centrum areału są obszary uprawne z siedzibami ludzkimi, zaś po przeciwnych jego stronach znajdują się pastwiska letnie i zimowe, -letni wypas górski - Na jednej linii położone są kolejno grunty orne z siedzibami ludzkimi, pastwiska letnie z sianokosem i pastwiska letnie bez sianokosu, -transhumancja wstępujące - pastwiska zimowe są położone blisko gruntów ornych i siedzib ludzkich, a letnie są od nich oddalone, -typ helwetycki (alpejski) - jak wypas górski, ale siedziby ludzkie są nie tylko na obszarze gruntów ornych, ale też pastwisk letnich z sianokosem. Poza nimi są też pastwiska

10