120139503

JĘZYK HASEŁ PRZEDMIOTOWYCH 57

Znajduje się w niej 10 099 tematów. Tematy wyrażone nazwami pospolitymi stanowią ok. 42% (4241 nazw), pozostałe 58% to nazwy własne⁴. Do grupy tej zaliczono także tzw. tematy językowo-etniczne (995), które w polskiej metodyce katalogu przedmiotowego włącza się do grupy tematów indywidualnych. Do bazy nie włączono nazw osobowych, ponieważ nie rejestruje ich słownik JHP BUW. Nie wprowadzono także odsyłaczy, bo budzą one bardzo poważne zastrzeżenia merytoryczne. Decyzja ta była poprzedzona wnikliwym badaniem systemu relacji w słowniku JHP. Słownik nie zawiera tzw. odsyłaczy odwrotnych, bardzo istotnych dla systemów zautomatyzowanych. Analiza odsyłaczy całkowitych — z wyjątkiem odsyłaczy od pewnych nazw łacińskich z dziedziny biologii i medycyny — wskazuje na brak reguł odrzucania jednych nazw i przyjmowania innych terminów. Oto kilka przykładów: Sfragistyka z.Pieczę-cie, ale Falochron z.Hydrotechnika; Siatkówka z.Piłka siatkowa; Kino z. Kinematografia — budownictwo, przyjęto jednak tematy: budownictwo biblioteczne, budownictwo domów kultury, budownictwo teatralne. Wprowadzono odsyłacze: Cement — przemysł z.Przemysł cementowy i Przemysł cukierniczy z.Cukiernictwo, zachowując temat Przemysł cukrowniczy. Odsyłacze uzupełniające zaskakiwały jeszcze bardziej. Od tematu Fizyka słownik odsyła do 67 haseł; oto niektóre: Aerodynamika, Akustyka, Atom, Ciepło, Czas, Kobalt, Lampy elektronowe, Lód, Mikroskop elektronowy, Nikiel, Optyka, Para, Radio, Śruba, Wodór. W jednym ciągu wyliczono działy wiedzy, pierwiastki chemiczne, zjawiska, przyrządy itp. Nie można doszukać się żadnego kryterium relacji. Jest to lista przypadkowych skojarzeń. Znajdujące się w słowniku relacje operują tylko dwoma oznaczeniami: zobacz i zobacz też, nie ma więc możliwości wyodrębnienia wśród nich relacji hierarchicznych i skojarzeniowych. Wszystko to sprawiło, że uznano istniejący system relacji za kompletnie nieprzydatny w dalszych pracach nad słownictwem i zdecydowano się nie wprowadzać go do bazy.

Zbiór określników obejmuje 3865 terminów, wśród których jest ok. 1000 nazw własnych, w tym nazwy geograficzne i nazwy ciał zbiorowych. Te same jednostki geograficzne często występują pod różnie sformułowanymi nazwami i skrótami nazw. Zastrzeżenia merytoryczne budzi aż 1914 terminów, którym nadano funkcję określników. Bardzo często są to terminy o zakresie węższym od tematu, przy którym występują (np. ekonomia polityczna — fizjokratyzm; literatura polska... — Młoda Polska), w tych wypadkach powinny przyjąć funkqę tematu. Czasem są to konstrukcje niezrozumiałe albo z innych niż powyższe przykłady powodów sprzeczne z metodyką JHP np.: antologia — poezja belgijska, antologia — poezja afrykańska. Po temacie słownik występują 703 określniki.

Kluczami dostępu do bazy słownictwa JHP BUW są wszystkie typy wyrażeń używanych w JHP: tematy, określniki, dopowiedzenia. Można przeglądać słownictwo wykorzystując jako klucz termin użyty w funkcji określnika

⁴ Potwierdziły się wyniki analizy słownictwa objętego indeksem; liczba nazw pospolitych okazała się jeszcze mniejsza, niż wtedy szacowano.