1282722483

• ogólnikową informacją dodatkową w sprawozdaniu finansowym.

Najczęściej wykorzystywane przez firmy manipulacje są związane z grupą kapitałową i relacjami między podmiotami grupy³. Działania podejmowane przez te podmioty dotyczą memoriałowego ujęcia przychodów, należności, które nigdy de facto nie wejdą kasowo do przedsiębiorstwa. Są też wykazywane transakcje pod koniec roku finansowego, aby poprawić zysk memoriałowy w raportach rocznych.

Komisja Papierów Wartościowych i Giełd w uchwale stwierdza, że rachunkowość kreatywna jest pojęciem bardzo szerokim i trudnym do jednoznacznego zdefiniowania. ^{1 2} Polega ona na stosowaniu zabiegów księgowych, które mają na celu sztuczne poprawienie wizerunku sytuacji finansowej spółki, polegającym na sporządzaniu sprawozdań niezgodnie z przepisami na podstawie nierzetelnych danych finansowych. Jest to więc łamanie prawa, czyli zwykłe przestępstwo.

Najwięcej na temat rachunkowości kreatywnej mają do powiedzenia audytorzy, badający i weryfikujący sprawozdania. „Wielka czwórka” firm audytorskich stwierdziła, że nie ma precyzyjnej definicji rachunkowości kreatywnej. Z jednej strony myli się to pojęcie ze zjawiskami mającymi charakter przestępczy, takimi jak oszustwa, malwersacje, itp., które nie są kreatywne, lecz sprzeczne z prawem.

Jednak rachunkowość kreatywna³ może mieć nie tylko negatywne znaczenie. W pozytywnym ujęciu jest to proces manipulowania danymi, wykorzystania luk w zasadach rachunkowości oraz wybór takich metod pomiaru i sposobu prezentacji informacji w sprawozdaniu finansowym, by można było stworzyć pożądany wizerunek finansowy i skłonić inwestorów do oczekiwanych zachowań.⁴ Charakterystycznymi cechami pozytywnej rachunkowości kreatywnej są:⁵

•    prezentowanie danych w sprawozdaniach finansowych w sposób najkorzystniejszy dla jednostki, z naruszeniem obiektywizmu informacji,

•    kreowanie zdarzeń gospodarczych w celu uzyskania określonego efektu w sprawozdaniu finansowym,

•    brak elementu nielegalności, ponieważ wszystkie rozwiązania są zgodne z prawem. Pozytywna rachunkowość kreatywna nie jest łamaniem prawa, ponieważ jest zgodna

5

1

   G. Brycki. Będziemy tropić kreatywną rachunkowość. ..Rzeczpospolita". 21.08.2002, publikacja internetowa.

2

   W. Grzegorczyk. Kreatywna księgowość nie zawsze oznacza oszustwo, „Rzeczpospolita", 25.11.2002., publikacja internetowa.

3

   K. J. Zwykle nadużycie czy narzędzia polityki. „Rzeczpospolita". „Dobra Finna”, 17.10.2002, publikacja internetowa.

4

   Ibidem.

5

1. Górski, Creative accouting czyli „upiększanie sprawozdań finansowych". Ekspert 1998, nr 1, s. 85.