1464646708

Słowo od redaktorów /

Praca socjalna jako zmienianie / rzeczywistości przez edukację /

Praca socjalna raczej rzadko jest kojarzona z edukacją, jeszcze rzadziej zaś - z polityką. Tymczasem teksty zebrane w niniejszym tomie dowodzą, że skojarzenia takie są słuszne i że praca socjalna nakierowana na zmianę sytuacji i warunków życia osób i grup pozostających w kryzysie i wymagających pomocy ma charakter edukacyjny i polityczny zarazem. Dążenie pracowników socjalnych do zmiany w podmiocie i miejscu, w jakim podmiot ten żyje, czyni z nich zarówno edukatorów, jak i polityków poszukujących strategicznych rozwiązań systemowych i w różnej skali te rozwiązania optymalizujących. Przy czym wspomniane edukacyjne i polityczne wymiary ich pracy bywają mocno splecione, kiedy na przykład pomagając, uczą - nierzadko własnym przykładem - jak artykułować swoje potrzeby i jednocześnie przyczyniać się do dobra wspólnego, stając się w ten sposób pełnoprawnym i aktywnym współuczestnikiem demokratycznie funkcjonujących wspólnot.

Ogólnie - spełniając jedno z założeń projektu „Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej” - poświęciliśmy w niniejszym opracowaniu sporo uwagi zagadnieniom związanym z edukacją (w tym samoedukacją) pracowników socjalnych, rozumianą jako oddziaływanie wpływające na proces zmiany (w tym zmiany o charakterze politycznym - w zakresie polityki społecznej na szczeblu lokalnym i ponadlokalnym). Publikacja zawiera opis różnego rodzaju oddziaływań edukacyjnych stosowanych w ramach wspomnianego projektu (między innymi szkolenia, wsparcie mentorskie i superwizyjne, wizyty studyjne) oraz ich znaczenie dla wspierania zmiany zarówno w samych pracownikach socjalnych, jak i w społecznościach, w których działają.

Najogólniej centrum zainteresowania pracy socjalnej można określić jako dążenie do zmiany rzeczywistości społecznej, jakie następuje w warunkach niezgody na tkwienie jednostek i grup w sytuacjach trudnych. Chodzi o sytuacje wynikające najczęściej ze społecznych nierówności i skutkujące wykluczeniem czy marginalizacją, szczególnie zaś o te z nich, które powstają z powodu ubóstwa i powiązanych z nim wymiarów jednostkowego oraz grupowego nieuspo-łecznienia, przejawiającego się w różnego rodzaju dysfunkcjach indywidualnych osób i środowisk. Jak stwierdzają badacze, najbardziej skuteczną drogą do zaistnienia wspomnianej zmiany jest czynienie kwestii politycznej ze wszystkich tych sytuacji, uogól-