1468551052

nych przypadkach są wykonywane badania, niezbędne do potwierdzenia pochodzenia. W przypadku stwierdzenia niezgodności pochodzenia po podanej parze rodzicielskiej potomstwo jest wykluczane z dalszej hodowli. W rasach objętych programami ochrony badanie potwierdzające pochodzenie jest również przeprowadzane losowo, ale ze względu na niewielką liczebność tych populacji dotyczy około 25% urodzonych cieliczek.

Zmiany w wielkości i strukturze rasowej aktywnej części populacji bydła mięsnego są monitorowane przez PZHiPBM, który jest jedynym w Polsce podmiotem, upoważnionym przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi do prowadzenia ksiąg hodowlanych i oceny wartości użytkowej bydła ras mięsnych.

Monitorowanie wielkości populacji aktywnej ras świń: wbp, pbz, Hampshire, Duroc, Pietrain, puławska prowadzi PZHiPTCh POLSUS, jako organizacja odpowiedzialna za prowadzenie całości prac hodowlanych w tych rasach. W przypadku ras złotnickiej białej i pstrej, od 2000 r. zadania te zostały powierzone Uniwersytetowi Przyrodniczemu w Poznaniu, który jest także odpowiedzialny za monitorowanie populacji aktywnej tych obu ras. Informacje o strukturze genetycznej i skali krzyżowania w pogłowiu masowym świń są ograniczone.

Sprawdzane jest również pochodzenie zwierząt z wybranych chlewni w celu wykluczenia z populacji materiału o nieznanym pochodzeniu. Badania te są przeprowadzane w Zakładzie Doświadczalnym IZ PIB Pawłowice. Prowadzi się także monitoring populacji pod względem występowania genu wrażliwości na stres RYR1. Dotyczy to populacji ras wbp i pbz, w których praktycznie wyeliminowano gen recesywny RYR1^T.

Związki hodowców koni, wykonując czynności wynikające z ustawy o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich oraz ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt, prowadzą monitorowanie populacji koni użytkowanych w kraju. W 1999 r. został wprowadzony obowiązek potwierdzania pochodzenia potomstwa od rasy czystej krwi arabskiej, pełnej krwi angielskiej, koników polskich i hucułów. Od 2007 r. zaczęto określać markery genetyczne klaczy wszystkich pozostałych ras, wpisywanych do ksiąg hodowlanych. Do 2006 r., w celach identyfikacyjnych, wykonywano równocześnie badania grup krwi oraz polimor-ficznych białek i enzymów (markery klasyczne), a od 2007 obowiązkowo także DNA. Wyniki tych badań służą przede wszystkim: weryfikacji pochodzenia konia po danych rodzicach oraz identyfikacji osobnika, np. w transakcji kupna-sprzedaży, do wykluczania pomyłek w transporcie czy zamiany źrebaka przy odsądzeniu.

Polski Związek Owczarski, z racji upoważnienia do prowadzenia prac hodowlanych, prowadzi monitoring populacji aktywnej owiec i kóz, a także posiada bieżące informacje, dotyczące liczebności poszczególnych ras. Każdego roku ukazuje się

20