1492316970

ANEKS NR 1

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI BADAWCZEJ ZAKŁADU HISTORII NAUK SPOŁECZNYCH, OŚWIATY I ORGANIZACJI NAUKI

Zakład Historii Nauk Społecznych, Oświaty i Organizacji Nauki (kierownik: dr hab. prof. PAN Joanna Schiller-Walicka) składa się z czterech sekcji: Sekcji Historii Nauk Społecznych (kierownik: dr Paweł Komorowski), Sekcji Dziejów Oświaty (kierownik: dr hab. prof. PAN Joanna Schiller-Walicka), Sekcji Historii Organizacji Nauki (kierownik: prof. dr hab. Jan Piskurewicz) oraz Sekcji Antropologii Nauki (kierownik: dr hab. prof. PAN Bożena Płonka-Syroka). W ramach poszczególnych sekcji prowadzono w 2015 roku właściwe im tematycznie badania. Do najważniejszych osiągnięć pracowników Zakładu należy zaliczyć: publikację w lipcu 2015 r. przygotowanego w ramach projektu badawczego nr 11H 11 01 2580 X tomu Historii nauki polskiej, cz. 1 Warunki rozwoju nauki polskiej. Państwo i społeczeństwo, ss. 447, cz. 2 Instytucje, ss. 717, cz. 3 Idee i praktyka, ss. 445, pod redakcją Leszka Zasztowta i Joanny Schiller-Walickiej, oraz pierwszą, pełną, krytyczną edycję Ustaw Komisji Edukacji Narodowej dla Stanu Akademickiego i na szkoły w krajach Rzeczypospolitej przepisane. Roku 1783, ss. 698, w wersji językowej polskiej, litewskiej i angielskiej, pod redakcją naukową prof. dr hab. Kaliny Bartnickiej.

I. Sekcja Historii Nauk Społecznych

Badania prowadzone w 2015 r. w Sekcji Historii Nauk Społecznych koncentrowały się wokół czterech zasadniczych zagadnień: historii historiografii polskiej i obcej w XVIII i XIX wieku (dr Paweł Komorowski, dr Jarosław Kurkowski), dziejów piśmiennictwa średniowiecznego i wczesnorenesansowego (mgr Paulina Pludra-Żuk, mgr Maja Bogajczyk), historii polskiej nauki i kultury na Wschodzie (dr hab. Antoni Kuczyński) oraz historii religii i kultury ludów azjatyckich w ujęciu polskich i rosyjskich badaczy (dr Michał Pędracki).

Dr Paweł Komorowski kontynuował prace badawcze nad założeniami historiograficznymi Feliksa Bentkowskiego. Koncepcji historii literatury Bentkowskiego poświęcono dotąd wiele opracowań, natomiast jego poglądy związane z historią - jej metodologią i założeniami historiozoficznymi, są zupełnie pomijane w badaniach. Celem badań prowadzonych przez dr. Komorowskiego jest ustalenie stopnia i rodzaju oddziaływania rodzimej i obcej historiografii na pisarstwo historyczne Bentkowskiego, a także określenie stopnia adaptacji i reinterpretacji przez niego tych założeń. Pozwoli to na pogłębienie wiedzy o polskiej historiografii pierwszej połowy XIX w. Tego rodzaju badania komparatystyczne dr Komorowski prowadził, m.in. analizując rozprawę Bentkowskiego Wstęp do historii powszechnej z 1820 r., a także jego korespondencję. Ponadto uczestniczył w pracach redakcyjnych nad Historią nauki polskiej, opracowując indeks nazwisk do części I (s. 427-446).

Dr Jarosław Kurkowski w 2015 r. ukończył tekst dotyczący obrazu dziejów Rosji w piśmiennictwie naukowym epoki stanisławowskiej. Opublikowana została część pierwsza, która obejmuje okres do pierwszego rozbioru (Dzieje Rosji w piśmiennictwie doby stanisławowskiej, cz. 1 Do pierwszego rozbioru, „Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi” 2015, t. 9, s. 199-240). Zainteresowanie dziejami potężnego sąsiada w polskim piśmiennictwie XVIII w. ujawniło się jeszcze w czasach saskich i w tej kwestii nie widać istotnej cezury przed pierwszym rozbiorem. Zgodnie z wymogami erudycyjnego modelu dziejopisarstwa pojawiły się pytania o źródła, o bibliografię przedmiotową, chronologię, a wreszcie faktografię. Osiągnięcia w tej dziedzinie okazały się jednak dość skromne, bowiem punktem odniesienia, źródłem inspiracji i wiedzy była głównie literatura zachodnioeuropejska, w szczególności francuskojęzyczna. W analizowanym piśmiennictwie

15