(Kostera, 2003, s. 97). Ma ona również za zadanie eliminację lub znaczne ograniczenie ryzyka wyciągnięcia błędnych wniosków z terenu, co mogłoby się stać przy użyciu jednego źródła czy metody. Jest to, więc pewnego rodzaju „procedura urealniania obserwowanego świala społecznego” (Braley, 1990a, cytowany przez: Konecki, 2000).
Jak pisze Konecki o triangulacji: jest ona metodą racjonalnego obiektywizowania obserwowania rzeczywistości przez emocjonalnie i intelektualnie ułomnego, a najczęściej pojedynczego badacza (Konecki, 2000, s. 95).
Denzin (1978, cytowany przez: Konecki, 2000), wyróżnia cztery typy triangulacji:
1. Triangulację danych - wykorzystanie danych pochodzących z różnych źródeł,
2. Triangulację badacza - uczestnictwo w badaniach wielu obserwatorów lub kontrolerów badań i wniosków,
3. Triangulację teoretyczną - użycie wielu perspektyw teoretycznych do zinterpretowania pojedynczego zestawu danych,
4. Triangulację metodologiczną - wykorzystanie wielu metod do zbadania pojedynczego problemu.
W niniejszej pracy oraz badaniach wykorzystałam przede wszystkim triangulację metodologiczną, stosując kilka metod gromadzenia danych empirycznych. Głównym źródłem zdobytej wiedzy z badań są wywiady, które poparłam obserwacją nieuczestniczącą, a przypieczętowaniem i uzupełnieniem jest shadowing. Wykorzystywałam również triangulację danych, rozmawiając z osobami z różnych środowisk i organizacji, a także triangulację badacza, gdyż w proces badawczy zaangażowane były również inne osoby.
Wywiad
Głównym źródłem, z którego czerpałam informację oraz na podstawie, którego powstawała empiryczna część pracy - był wywiad antropologiczny (Kostera, 20003), określany także jako swobodny (Konecki, 2000). Podstawowym założeniem podczas przeprowadzanych wywiadów tego typu, było ingerowanie w jak najmniejszym stopniu w odpowiedzi rozmówcy, to znaczy dawanie mu możliwości wypowiedzenia się bez
17