1907967681

(budowlanego i geodezyjnego) w trakcie budowy oraz starzenie się konstrukcji (wypłukiwanie cementu i korozja stali) przyczyniają się do powstawania imperfekcji geometrycznych. Odchyłki od kształtu projektowanego wpływają w sposób istotny na stan naprężeń w konstrukcji, co w dalszej kolejności może doprowadzić do katastrofy budowlanej (jak np. zawalenie się chłodni kominowej w Elektrowni Turów w 1987 r.).

Przy zastosowaniu odpowiednich technik pomiarowych i obliczeniowych możliwe jest wyznaczenie imperfekcji geometrycznych zarówno w stosunku do modelu teoretycznego jak i do modelu najlepiej dopasowanego do stanu faktycznego. Estymacja parametrów powłoki nabiera znaczenia gdy dokumentacja chłodni zaginęła, a niezbędne jest wykonanie ekspertyz wytrzymałościowych. W celu aproksymacji powierzchni powłoki powszechnie wykorzystujemy algorytmy oparte na metodzie najmniejszych kwadratów wykorzystując minimalizację sumy kwadratów odchyłek algebraicznych [Gocał, 1993; Jasińska, 2012; Preweda, 1994], co nie jest tożsame z minimalizacją wartości imperfekcij geometrycznych względem aproksymowanej powłoki [Lenda, 2008]. Inną kluczową kwestią jest również brak odporności metody najmniejszych kwadratów na lokalne zaburzenia kształtu powierzchni chłodni wywołane błędami wykonawstwa (np. spowodowane nieuwzględnieniem parcia betonu przy ustawianiu deskowania) oraz ewentualnymi błędami pomiarowymi [Chmielewski, 2010]. Istnieją jednak różne metody wykrywające obserwacje odstające od przyjętego modelu oraz zmniejszające (eliminujące) ich wpływ na wyniki obliczeń. Dzięki temu aproksymowana powłoka jest lepiej dopasowana do punktów przystających.

Warto zwrócić również uwagę na technologię radarową. Zobrazowania radarowe wykorzystywane w zastosowaniach cywilnych mają na celu detekcję położenia wybranych elementów sceny lub monitoring ich zmiany. Do tej grupy należą radary nawigacyjne, które pomimo gwałtownego rozwoju systemów nawigacji satelitarnych, stanowią podstawową metodę prowadzenia nawigacji morskiej i lotniczej. Wydruk zobrazowania radarowego przedstawia obiekty, które dzięki znaczącej skutecznej powierzchni odbicia są identyfikowane, jako potencjalne przeszkody nawigacyjne. Ze względu na specyfikę nawigacji lotniczej i morskiej radary takie muszą się charakteryzować dużą niezawodnością, jednak bardzo wysoka precyzja wykowywana zobrazowań nie jest kluczowa. Drugą ważna grupę cywilnych radarów stanowią radary meteorologiczne, które przy współpracy z coraz doskonalszymi modelami predykcji znacząco podnoszą jakość zwłaszcza krótkoterminowych prognoz pogody. W obu powyższych przypadkach położenie śledzonego celu (statku morskiego lub powietrznego czy stanu atmosfery) jest realizowane na bieżąco i obrazowane w oparciu o położenie radaru. Zatem względne położenie zjawiska metrologicznego jest na bieżąco nanoszone na mapę. Dane prezentowane w nawigacji morskiej są aktualizowane względnie, gdzie w centrum znajduje

6