1933501819

Wl. Sposoby przedstawiania wyników pomiarów i obserwacji

Opracowanie wyników eksperymentalnych można przygotować na różne sposoby. Wyniki eksperymentów uzyskujemy głównie poprzez pomiary bezpośrednie, albo na drodze pomiarów pośrednich. Pomiar bezpośredni polega na odczytywaniu wartości wielkości fizycznych w trakcie przeprowadzania doświadczenia. Sposób pośredni otrzymania danych eksperymentalnych polega na pomierzeniu pewnych wielkości fizycznych, a następnie wykorzystaniu formuł matematycznych w celu otrzymania wartości interesującej nas wielkości fizycznej, która nie może być pomierzona w sposób bezpośredni. Wynik pomiaru przedstawić należy jako zestawienie wartości liczbowej i nazwy jednostki pomiarowej. Tak przygotowane dane można przedstawić na trzy sposoby: zestawienie tabelaryczne, przedstawienie graficzne oraz wyznaczenie formuły matematycznej.

Zapisywanie wartości liczbowych

Zapisywane wartości liczbowe powinny posiadać liczbę cyfr znaczących, która nie będzie większa niż dokładność pomiaru. Cyframi znaczącymi są cyfry od 1 do 9 oraz cyfra 0, która znajduje się pomiędzy dwiema innymi cyframi, albo położona jest po innej cyfrze, jeżeli przedstawiona liczba jest liczbą niecałkowitą. Liczba 5000 ma jedną cyfrę znaczącą. Można ją zapisać w postaci 5x10³. Jeżeli ważne są dwie cyfry znaczące, liczba ta powinna być zapisana w postaci 5,0x10³.

Jeżeli w wyniku pomiarów uzyskujemy wartości nie zaokrąglone (pomiar stoperem, obliczenia kalkulatorem), zapisana liczba musi posiadać tyle samo cyfr znaczących co wyznaczony błąd pomiaru. Przykładowo dokładność pomiaru czasu stoperem wynosi 0,ls. A zatem odczyt 17,5472s należy zapisać w tabeli jako 17,5s. Odczyt 12,5519s w tabeli zapisany będzie jako 12,6s. Wyniki pomiarów laboratoryjnych powinno się zapisać wraz z błędem pomiaru czyli 12,6s ± 0,ls. O błędach pomiarowych szerzej napisano w dalszej części skryptu.

Zapisywanie jednostek wielkości fizycznych

Każda wielkość fizyczna musi być zapisana jako zestawienie wartości liczbowej i jednostki miary. W Polsce od roku 1966 obowiązuje Międzynarodowy Układ Jednostek Miar (SI franc.: Systeme International d'Unites). Został on ustanowiony i przyjęty uchwałą Generalnej Konferencji Miar z 1960 roku. Le-

6