1933502000

Żeliwo szare dzielimy na 3 rodzaje (PN-EN 1561:2000):

-zwykle, które dzielimy' dodatkowo na:

-ferrytyczne(wvsoka wytrzymałość, duże twardości, wysoka odporność na ścieranie, wysoka skrawalność)

-ferryty czno-perl ityczne -perlityczne

-modyfikowane (PN - EN 1561: 2000):

o niskich własnościach plastycznych. Podczas kry stalizacji stosowane są dodatki Fe-Al.. FeCa, Fe-Si, które odgry wają rolę zarodków kry stalizacji, pow odują modyfikacje oraz są odpow iedzialne za powstawanie tlenków . Dodatkowo ułatwiają krystalizację i wymuszają heterogeniczne zarodkow anie, dzięki czemu żeliwo krzepnie jako szare a niejako połowiczne lub białe. Dodatkowo modyfikatory' odpowiedzialne są za równomierne rozłożenie składników i odgazowanie kąpieli.

Cechą charakterystyczną jest występowanie z żeliwie modyfikowanym steatytu, czyli potrójnej eutektyki fosforowej o najniższej temperaturze topnienia ze wszystkich żeliw. Steatyt daje odporność na ścieranie jednak przeszkadza przy tłumieniu drgań przez żeliwo.

Oznaczenia: np. EN - GJS - 300, 350

-sferoidalne (najwyższe gatunkowo) które dzieli na (PN-EN 1563:2000):

-ferry tyczne

-ferrytyczno-perlityczne

-perlityczne

Rys. 4. Żeliwo sferoidalne

Struktura: podłoże ferrytyczne + grafit sferoidalny

Trawiono: Mil Fe.

Powiększenie: 200x

W stosunku do dw óch pierwszych żeliw z rodziny żeliw szary ch posiadają możliwość w iększego wydłużenia, wyższą wytrzymałość i skoagulow any grafit. Jako jedyne posiadają granicę plastyczności a co za tym idzie wyższe własności mechaniczne i plastyczne.

Żeliwo sferoidalne zawsze powstaje z szarego po sferoidyzacji przy pomocy Mg lub Ce. Dodatki te wprowadza się do ciekłej kąpieli, w której dochodzi do wydzielania się niebezpiecznie dużej ilości ciepła. Dodatkowo w kąpieli musi być ograniczona zawartość S gdyż w przeciwnym wypadku nie dojdzie do sferoidyzacji. Odsiarczanie przeprowadza się za pomocą wprow'adzenia do kąpieli Mn.

Należy pamiętać, że w przypadku nieodsiarczenia kąpieli przed dodaniem Mg i Ce pierw iastki te zamiast działać sferoidyzująco zostaną zmarnow ane na odsiarczenie i nie dojdzie do uzyskania 100% żeliwa sferoidalnego.

Po obróbce cieplnej występuje martenzy t odpuszczony lub sorbit.

Oznaczenia żeliw sferoidalnych wy gląda następująco:

np. żeliwo sferoidalne zapisujemy EN-GJS i trzycyfrowej liczby od 100 do 350 oznaczającej wytrzymałość na rozciąganie w MPa.