1941127204

168

MATERIAŁY

koncepcje legislacyjne. Jedna optuje za regulacją rozproszoną, zawartą w wielu aktach prawnych, dotyczących różnych dziedzin. Druga lansuje model regulacji ogólnej. Takie założenie przyjmuje Teledienstgesetz — niemiecka ustawa z 1997 r. W tym kierunku zmierza też projekt dyrektywy Unii Europejskiej z 18 listopada 1998 r. w sprawie handlu elektronicznego¹⁴.

Różne koncepcje nie przeszkadzają w przyjęciu zbliżonych zasad odpowiedzialności:

1)    uważa się, że ze względów technicznych i konstytucyjnych należy zrezygnować z przepisów poddających kontroli materiały wprowadzane do sieci; w projekcie dyrektywy expressis verbis¹⁵ wyrażono np. zasadę, iż provider nie może być zobowiązany do kontrolowania (monitorowania) informacji przez niego przesyłanych lub zapisywanych, nie może też na nim ciążyć generalny obowiązek aktywnego wyszukiwania okoliczności, które by wskazywały na niedozwoloną działalność;

2)    trzeba uwzględnić, że w rozpowszechnianie materiałów w Internecie zaangażowane są rozmaite podmioty. Najczęściej jednak wyodrębnia się podmiot, który zarządza siecią lub jedynie zapewnia do niej dostęp, świadczy na rzecz użytkowników sieci usługi związane z przechowywaniem, udostępnianiem i przekazywaniem informacji, oraz podmiot dostarczający materiały do sieci;

3)    można zaobserwować tendencje do wyłączenia odpowiedzialności provi-derów z tytułu niezawinionego (nieświadomego) udostępniania sprzecznych z prawem materiałów w sieciach, w sytuacjach, w których nie wpływają oni na ich treść lub dobór. Równolegle ustanawiany jest wymóg usunięcia takiego materiału lub zablokowania do niego dostępu z chwilą uzyskania wiedzy o jego treści i charakterze¹⁶.

W Stanach Zjednoczonych np. nie wchodzi w rachubę odpowiedzialność operatorów, którzy tylko udostępniają sieć komputerową: 223 ust. (e) 47 USC (United States Codę). Cywilnoprawna odpowiedzialność jest wyłączona ponadto w stosunku do osób, które w dobrej wierze podejmują środki kontrolne, nie obejmuje natomiast osób, które niejawnie, wspólnie z autorem opracowują sprzeczne z prawem treści lub reklamują bezprawne oferty w sieciach. Wraz z wydanym w 1998 r. Child Online Protection Act, (COPA), do przepisu 223 dodano ustęp, według którego provider przy zawarciu umowy powinien umożliwić klientom uzyskanie urządzeń uniemożliwiających dzieciom dostęp do oznaczonych materiałów w sieciach. Nacisk jednak został położony, jeśli chodzi o odpowiedzialność cywilną, podobnie jak w Europie, na kwestię wiedzy (świadomości) o sprzecznych z prawem treściach i na przestrzeganiu zasady „po ostrzeżeniu usuń dostęp do materiału”¹⁷.

¹⁴    Tamże.

¹⁵    tac. wyraźnie.

¹⁶    J. Baria, R. Markiewicz: Ja lu tylko przesyłam, Rzeczpospolita z 31 sierpnia 1999.

¹⁷    Tamże.