wstałej w 1988 roku, w dziewięćsetlecie studenckiej wspólnoty, i podpisanej także przez liczne grono polskich uniwersytetów czytamy między innymi: „Dzialal-
być ze sobą nierozerwalnie związana, jeśli nauczanie ma sprostać zmieniającym się warunkom, potrzebom społeczeństwa oraz postępowi wiedzy" Ta deklaracja, która powinna być zawsze aktualna, dzisiaj nabiera szczególnego znaczenia, tym bardziej że jest zgodna z założeniami reformy polskiego szkolnictwa wyższego. Jestem przekonany, że nasza uniwersytecka wiedza wciąż, a może jeszcze bardziej, potrzebna jest społeczeństwu, tak jak w 2009 roku, rzecz ujęła zajmująca się, m.in. filozofią nauki dr hab. Agnieszka Lekka-Ko-walik, prof. KUL.gdy wzrasta rola wiedzy, gdy stajemy się społeczeństwem wiedzy, coraz silniejsza staje się potrzeba, by w społeczeństwie byli ludzi klasycznego uniwersytetu, twórcze osobowości o wysokiej kulturze intelektualnej, moralnej i estetycznej, ludzie, którzy byliby zdolni do wyznaczenia nowych horyzontów, służąc pełnej prawdzie o rzeczywistości, a przez to służąc człowiekowi"
Czy sytuacja na naszej uczelni wymaga więc rewolucji?
Nie, nie trzeba nam rewolucji, tym bardziej że w Strategii rozwoju Uniwersytetu Szczecińskiego na lata 2012-2020 została sformułowana misja nadrzędna naszej uczelni, która powinna wyrażaćsięwjedności nauki i kształcenia. Zwrócenie uwagi na bardziej intensywny rozwój badań może zaowocować nie tylko sukcesami na niwie naukowej, lecz także pozytywnie przełoży się na jakość kształcenia, m.in. doprowadzić w niedalekiej przyszłości do powołanie nowych oryginalnych kierunków, odpowiadającym wyzwaniom współczesności.
Uczelnia, która nie prowadzi badań naukowych lub prowadzi je w ograniczonym zakresie, sama skazuje się na marginalizację. Dzisiaj siła uczelni i jej przewaga nad innymi to badania, które spełniają najwyższe standardy. Realizacja tego celu zależy zarówno od nas samych, jak również od środków zewnętrznych, jakie możemy na nie pozyskać.
finansowania tych niezbędnych przedsięwzięć. Pomysłów na badania naszym naukowcom na pewno
Cały system finansowaniu badań w Polsce został mocno zmieniony i tylko pozyskiwanie dużych projektów badawczych krajowych i zagranicznych pozwoli na ich prowadzenie przy zachowaniu wysokich standardów europejskich. Mamy już przykłady jednostek,
które o środki na badania zabiegają skutecznie, to dwa Wydziały: Biologii i Nauk o Ziemi.
Trudniej jednak będzie takie środki pozyskać filozofom czy filologom, że nie wspomnę o teologach, szczególnie że mocno promuje się innowacyjność nauki i projekty przynoszące dochód uczelni. Czy uniwersytet powinien zrezygnować z tych dyscyplin i skoncentrować wysiłki na preferowanych
Odpowiedź wynika nie tylko z naszej misji, lecz także z charakteru uniwersytetu, którego nadrzędnym celem była i pozostaje różnorodność badań oraz harmonijny rozwój różnych dyscyplin naukowych. W najbliższej przyszłości powinny być podjęte w Uniwersytecie Szczecińskim także badania interdyscyplinarne, integrujące pracowników z różnych jednostek zarówno z naszej uczelni, jak i zagranicznych. Taka
naukowych, ale może przełożyć się na powoływanie atrakcyjnych i ciekawych studiów międzyobszarowych. Współczesny uniwersytet, a za taki uznajemy przecież US, musi pogodzić praktykowanie wartości akademickich z odpowiedzią na nowe wyzwania szybko zmieniającej się wokół nas rzeczywistości.
Tylko jak pogodzić wymogi ministerialne, wyzwania rynku pracy i etos uniwersytecki? Wielo-
Znowelizowana w ubiegłym roku ustawa podtrzymała zasadę autonomii uczelni, ale z drugiej strony postawiła nowe wymagania, czasami wręcz bariery. Nowe kierunki studiów Uniwersytet Szczeciński może powoływać, nie pytając o zgodę Ministerstwa, jednak tylko w dziedzinach i obszarach, w stosunku do których ma pełne prawa akademickie. Takich pełnych praw mamy tylko, a może aż - sześć. Musimy zatem zabiegać o pełne prawa akademickie dla kilku wydziałów, przede wszystkim dla Wydziału Filologicznego i Teolo-
habilitowanego w kilku innych dyscyplinach naukowych, takich jak finanse, zarządzanie na wydziałach ekonomicznych, filozofia i pedagogika na Wydziale Humanistycznym czy mikrobiologia na Wydziale Biologii. W 2016 roku Uniwersytet Szczeciński może więc mieć pełne prawa akademickie przynajmniej w dziesięciu dyscyplinach naukowych.
Czy polepszenie sytuacji w tym obszarze za-
Różnorodność naszych wydziałów i instytutów sprawia, że powinny one ubiegać się o środki zarówno z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, jak i Narodowego Centrum Nauki czy Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki. Każda z wymienionych instytucji działa w innych obszarach nauki. Wydaje się, że wiodąca rola przypadnie NCBiR, które od 1 września 2011 roku stało się instytucja pośredniczącą dla trzech pro-gramówoperacyjnych: Kapitał Ludzki, Innowacyjna Gospodarka, Infrastruktura i Środowisko. Nie zapominajmy teżo Narodowym Programie Rozwoju Humanistyki, w ramach którego można ubiegać się o finansowanie badań dotyczących długofalowych prac dokumentacyjnych, edytorskich i badawczych o fundamentalnym znaczeniu dla dziedzictwa i kultury narodowej.
Współcześni kandydaci na studia i studenci mają nowe oczekiwania. Słyszy się opinie, że zaczyna przeważać postawa klienta, osoby, która chce
niem wiedzy.