2181687002

JÓZEF STEFAŃSKI

Chór "pątniczy" PODOLE

z Chełma

W ubiegłym roku chór "j>ąiniczy", działający przy bazylice NMP w Chełmie obchodził jubileusz 10-lccia istnienia. Chór ten jest zjawiskiem nietypowym i niezwykle interesującym w polskiej kulturze ludowej, jego powstanie i działalność związana jest z osobą Krzysztofa Kołtuna, młodego poety (ur. 1958 r.) o ludowym rodowodzie, zamieszkałego w Chełmie. Pod wpływem tradycji w rodzinie pochodzącej z Podola Krzysztof Kołtun postanowił zorganizować chór dla "kultywowania pąiniczych tradycji kresów oraz szerzenia kultu cudownych obrazów z rodzinnych stron". Po ogłoszeniach na mszach w bazylice NMP. na pierwsze sjx>tkanie 12 maja 1981 r. /głosiło się ok. 30 osób, w tym 7 mężczyzn. Liczba członków chóru ulegała ciągłym zmianom. Ze względu na choroby i wiek niektórzy odchodzili, przychodziły nowe osoby . W 1989 r. chór liczył 22 oso U- w tym 4 mężczyzn. Większość członków chóru przekroczyła 50-ty rok życia i pochodzi z dawnych terenów Rzeczypospolitej położonych na wschód od Bugu, głównie z Wołynia. Na pierwszych spotkaniach postanowiono przyjąć nazwę "Podole", jionieważ uważano, że nazwa "Wołyń" kojarzy' się głównie z Ukrainą, ]X>dczas gdy chór składał się z osób polskiego pochodzenia i śpiewał wyłącznic polskie pieśni.

Głównym źródłem tekstów i melodii byli dla chóru repatrianci zza Buga, zamieszkali w okolicy Chełma, którzy |>amiętali pieśni z czasów swojej młodości. Część tekstów nauczyli się członkowie chóru ze starych śpiewników lub druków ulotnych t/w. listków. W niektórych pieśniach maryjnych tekst dopasowywany jest w zależności od ośrodka kultu, w którym chór śpiewa. Zmienia się wtedy w tekstach nazwę miejscowości i nazwę cudownego obrazu. Ponieważ melodie do wszystkich pieśni śpiewanych przez chór odtwarzane są wyłącznic z pamięci informatorów, to niektóre pieśni mają |x> kilka wersji melodii.

W śpiewaniu pieśni chór przestrzega tradycyjnych fonu wykonania. Wszystkie pieśni wykonywane są chóralnie, niektóre śpiewane są tradycyjnie "na strony", tj. zwrotkę wykonuje 5 - 0 osób, a |xjwlórzcnia wszyscy.

Chór śpiewa wyłącznie pieśni religijne. funkcjonujące poza wszelkimi formami liturgii. W swoim repertuarze posiada ok. 70 pieśni maryjnych, odpustowych, pielgrzymkowych, kalwaryjskieli (drożkowych) i pieśni do różnych świętych (np. św. Anny). Śpiewa także pieśni wielka-

68