2212787806

Książka francuska w repertuarze wydawniczym Galicji (1864-1914) 81

W ostatnich latach przed I wojną miały miejsce wydania Bour-geta, Lotiego, a nawet tak wydawałoby się kontrowersyjnego ironi-sty, jak Anatol France²⁶. Zdążyły się też ukazać pojedyncze edycje Rollanda i Gide’a - niemal współczesne z ich debiutem²⁷.

Nie sposób wyczerpująco omówić tu tak rozległego tematu, na oddzielną wzmiankę zasłużyły jednak wydania klasyków literatury francuskiej. Dopiero w 1914 r. miały miejsce pierwsze polskie edycje Gorgon tui Rabelaisea i Żywotów pań swawolnych Brantóme’a, w przekładzie i z inicjatywy Boya. Molier był Jednym z liczniej wówczas wydawanych autorów i jeszcze w latach poprzedzających działalność translatorską Boya-Żeleńskiego udostępniono publiczności kilka jego sztuk. W 1912 r. w tłumaczeniu Boya wyszło luksusowe. 6-tomowe wydanie kompletne (33 sztuki). Inną, znaczącą dla recepcji klasyki francuskiej inicjatywą, było podjęcie w latach 1909-1911 w serii «Sympozjon» krytycznych edycji dzieł francuskiego klasycyzmu i Oświecenia²⁸.

Początek XX wieku był cezurą, po której zaczęto szukać w literaturze francuskiej nie tylko rozrywkowych wartości. Mortkowicz pisał:

„Coraz już liczniej odzywają się głosy publicystów i krytyków, wskazujące z niepokojem, jak dalece umysłowość nasza, ulegając wpływom niemieckim, odstrychnęła się od źródeł czystej kultury romańskiej, z której w XVI i XVIII wieku, w wieku Odrodzenia i Oświecenia, tak obficie i ożywczo niegdyś korzystała. Włączając pisma Anatola France’a do skarbca naszej literatury, mamy nadzieję, że uprzystępnimy tym samym i zbliżymy do szerokim warstw naszej publiczności nie wysychające źródło zachodniej i łacińskiej cywilizacji i ścisłego piękna"²⁹.

²⁶    A. France: Wybór pism. Przekl. J. Stena, t. 1-9. Lwów-Warszawa-Kraków 1904-1902.

²⁷    A. Glde: Prometeusz He spętany. Przekl. Miriama, Lwów 1904; Ciasna brama, Lwów 1901; R. Rolland; Beethooen, Kij ów-Warszawa-Kraków 1914.

^M Rabelais: Wielkie a nieocenione kroniki o potężnym... wielkoludzie GargantuL Przeł. J. Łęczyc, Kraków 1914; Brantóme: Żywoty pań swawolnych. Przekl. Boya, t. 1, 2, Kraków-Warszawa 1914; (cena 25 kor. najwyższa z odnotowanych, równoległe wydanie wersji 9-koronowej); Molier: Dzieła. Wydanie zupełne. Przeł. Boy, t. 1-6. Lwów-Warszawa-Kraków (cena 24 kor. równocześnie tanie wydania w serii «Teatr dla wszystkich*). W ramach lwowsko-warszawskiego Sympozjami od 1909 r.: Wybór dzieł Montaigne’a, Charaktery La Bruyerć’a, Zdania i uwagi La Rochefoucaulda. Rozmowy zmarłych Fontenelle’go, Kuzyn mistrza Ramecui Diderota.

²⁹ A. France: Wybór pism. Przekl. J. Stena. t. 1: przedmowa wydawcy.