77
Książka francuska w repertuarze wydawniczym Galicji (1864-1914)
literatury przenikały także za pośrednictwem tłumaczeń dzieł Taine’a, France’a, Maeterlincka i Bergsona1 2 3 4 5 6 7 8. Odnotowano jednak tylko trzy przekłady prac stricte literaturoznawczych, raczej esejów aniżeli opracowań syntetycznych9. Należy pamiętać, że w tym samym czasie tylko z zakresu literatury starofrancuskiej przedstawiono na forum AU kilkanaście rozpraw autorów polskich10.
Oferta francuskiej książki literackiej była najobiektywniejszym testem potrzeb i gustów ówczesnego czytelnika. Czynniki niekomercyjne, jak chęć autopromocji edytora, czy też jego osobiste zainteresowanie autorem, miały znikomy wpływ na jej kształt. Zarówno tłumacze. jak wydawcy byli profesjonalistami, o ich wyborach decydowała więc przede wszystkim ocena rynku książki.
Tabela 3.
Rodzaje literackie książki francuskiej wydawanej w Galicji
w latach 1863-1913
Lata |
Literatura piękna |
Poezja |
Dramat |
Proza |
ogółem |
(%) |
(%) |
(%) | |
1863-1899 |
158 |
6 (3.7) |
71 (44.9) |
81 (51.3) |
1900-1913 |
212 |
12 (5.7) |
42 (19.8) |
158 (74.5) |
1863-1913 |
370 |
18 (4.9) |
113 (30.5) |
239 (64.6) |
Poezja była Jedynym rodzajem literackim, który w omawianym pięćdziesięcioleciu funkcjonował w obiegu nadal przede wszystkim w oryginalnej wersji językowej. W niedostatku książki importowanej przechowywano pieczołowicie kajeciki z ręcznie odpisanymi wierszami, których wybór, najczęściej bardzo konwencjonalny, był jakby przeniesiony z programu szkolnego11. Nieliczne publikacje tłuma-
naukowa w repertuarze wydawniczym Galicji lat 1864-1900. Rocz. blbliot. R. 25:
1981, z. 1-2, s. 41-54.
8 M. Maeterlinck: Skarb pokornych. Lwów 1903; Piękność wewnętrzna i życie
głębokie. Lwów 1905; A. France: Wybór pism, t. 1. Pisma krytyczne. Lwów 1904;
H. Talne: Filozofia sztuki Wyd. 2, Lwów 1911; H. Bergson: Śmiech. Studyum komi
zmu. Lwów-Kraków 1902.
9 Epos Marli Chassong 1 Franciszka Marcou - w przekładzie Antoniego Lange,
omówienie gatunku 1 ważniejszych epopei narodowych, Kraków 1894; wykłady Juliusza Lemaltre’a o J.J. Rousseau, wygłoszone w 1907 r., a już w 3 lata później
przetłumaczone i wydane w Krakowie oraz zbiór esejów nad literaturą łacińską Gastona Boissiera pod wspólnym tytułem Tacyt. Lwów 1907.
10 Katalog wydawnictw PAU w latach 1873-1947, t. 1. Oprać. S. Mikucki. Kraków 1948.
11 Zeszyty Jadwigi z Dembowskich Wltosławsklej, Tekli Dęskiej 1 Marli Wito-sławskiej. ZN lm. Ossol. rps. 12162/1, 14285/1: 13228/1.