2212788083

Studia i Refleksje 19

kultury itd. Wiatach 1957-1976. w których istniał ZMS, niezmienny jedynie był generalny kierunek ustrojowy, ale poszczególne okresy, czy etapy tego przedziału czasowego charakteryzowały się innym rozkładaniem punktów ciężkości w polityce państwa, zróżnicowaniem priorytetów i preferencji bieżących zadań społecznych i gospodarczych.

I właśnie w tej optyce - zmienności sytuacji, a co za tym idzie, konieczności lub przynajmniej rozsądnej potrzebie dostosowywania kierunków i metod działania Związku do coraz to nowych wymagań i zadań - należy rozpatrywać założenia programowe ZMS, ich treści i cele, metody i sposoby ich urzeczywistniania.

Podstawowym, koronnym - chciałoby się powiedzieć - hasłem programowym ZMS od początków istnienia Związku było lapidarne, ale pełne treści powiedzenie: „bierzmy swoje sprawy w swoje ręce" Było to hasło bardzo nośne propagandowo i zasobne w możliwości inicjowania i prowadzenia różnych działań nakierowanych na pobudzanie i spożytkowywanie naturalnej aktywności młodzieży, włączanie jej w nurt uczestnictwa w rozwiązywanie wielkich problemów gospodarczych, społecznych, cywilizacyjnych, warunkujących rozwój i postęp we wszystkich dziedzinach życia kraju. Przy czym Związek nie traktował swych zadań programowych w sposób wąski, partykularny, izolując je niejako od szerszych kontekstów - potrzeb ogólnospołecznych Podkreślał natomiast, z różnym powodzeniem w różnych okresach swego istnienia, zasadę podmiotowości i samodzielności organizacji młodzieży i generalnie -młodego pokolenia. Prawo do współrządzenia krajem, pracy na rzecz jego rozwoju, walki z ujemnymi zjawiskami - niekompetencją, biurokracją, samowolą na różnych szczeblach władzy i w różnych środowiskach - nie mogło pochodzić z czyjegoś nadania, być aktem łaski czy dobrej woli Źródłem tego prawa było przekonanie o własnych możliwościach i powinnościach wobec społeczeństwa, poczucie obywatelskiej odpowiedzialności za losy kraju, świadomość swych zadań i swej roli w procesach przeobrażania życia.

ZMS był częścią systemu socjalistycznego z wszystkimi jego zaletami i wadami, funkcjonował w określonych warunkach, wyznaczających granice dopuszczalności swobody dyskusji i działań ale starał się nie być jedynie posłusznym potakiwaczem, biernym czy bezmyślnym realizatorem zewnętrznych nakazów i dyrektyw Zabiegał o samodzielność i niezależność w kształtowaniu swego programu, jego realizacji, przekonywał, gdy była potrzeba, o swoich racjach i słuszności swoich inicjatyw służących potrzebom młodzieży i dobru ogólnemu. Różne były efekty tych zabiegów w różnych okresach istnienia Związku. Trzeba jednak powiedzieć, że ZMS,