2251772393

150 ARTYKUŁY

i bieżących zasad gromadzenia. Sześciostopniowa skala stopnia kompletności w zasadzie pokrywa się ze skalą Conspectusa. W obu przypadkach na oznaczenie dziedziny nie reprezentowanej w zbiorze posłużono się kodem „0”. W pozostałych przypadkach cyfrowe oznaczenia Conspectusa zastąpiono oznaczeniami literowymi (A — stopień pełny, B — stopień naukowo-badawczy, C — stopień szkoleniowy, D — stopień podstawowy, E — stopień minimalny). Natomiast w stosunku do kodów zasięgu językowego propozycja ALA jest znacznie bogatsza niż ustalenia Conspectusa: F — szeroki wybór języków, G — język angielski, H — języki romańskie, J — języki germańskie, K — języki słowiańskie, L — języki orientalne, M — języki azjatyckie, N — języki afrykańskie, P — inne.

Po prezentacji kodów instrukcja zaznajamia użytkowników z regułami, zgodnie z którymi należy kształtować zasady. Winny one:

—    odzwierciedlać aktualne potrzeby użytkowników biblioteki (obowiązkiem bibliotekarzy jest poznanie tych potrzeb, a następnie ustalenie priorytetów w zakresie pozyskiwania materiałów, służących zaspokajaniu tych potrzeb);

—    być regularnie przeglądane i nowelizowane, tak aby każda zmiana potrzeb czytelników znalazła swoje odbicie w zmianie zasad;

—    pozostawać w korelacji z zasadami innych bibliotek regionu.

W końcowej części instrukcji ALA scharakteryzowano dokładnie poszczególne elementy struktury zasad, które powinny składać się z następujących części: ogólnej, szczegółowej oraz indeksów.

Część ogólna zasad powinna zawierać: charakterystykę środowiska użytkowników biblioteki, określenie profilu zbioru, informację o usługach świadczonych przez bibliotekę, podstawowe wytyczne w zakresie polityki gromadzenia (rodzaje gromadzonych materiałów bibliotecznych, ich zasięg językowy, dopuszczalna wieloegzemplarzowość), omówienie umów o współpracy z innymi bibliotekami.

Konstrukcja części szczegółowej zasad może opierać się na podziale całego zbioru na reprezentowane w nim dziedziny i przyporządkowaniu im klasyfikacji używanej przez bibliotekę. Możliwe są też inne podziały, np. według programów akademickich czy też według klasyfikacji Biblioteki Kongresu lub Dewey’a. Każdą reprezentowaną dziedzinę analizuje się według podanych przez instrukcję kryteriów, przy czym stopień szczegółowości analizy ustalają sami bibliotekarze. Nie wszystkie elementy określone przez instrukcję muszą ostatecznie znaleźć się w dokumencie sporządzonym przez bibliotekę. Nie jest również konieczne zbyt szczegółowe zagłębianie się w klasyfikację. Pewne minimum, wspólne dla wszystkich bibliotek i potrzebne do przeprowadzania badań porównawczych, musi jednak być wyraźnie określone (w instrukcji określono je jako 500 grup tematycznych). Spośród różnych kryteriów szczegółowej analizy zawartości zbiorów należy uwzględniać — oprócz stopnia kompletności gromadzenia i zasięgu językowego — typy gromadzonych materiałów, ich zasięg chronologiczny i geograficzny, a także lokalizację zbioru oraz nazwisko osoby odpowiedzialnej za dobór materiałów.