2251772488

2c) baza prostopadła na końcu boku, koniec bazy na punkcie (rys. 8e).

2d) baza prostopadła na środku boku. koniec bazy na linii boku (rys. 8f),

3a) baza ukośna na końcu boku (rys. 8g),

3b) baza ukośna na środku boku (rys. 8h).

Opracowano 3 programy obejmujące: program I — przypadki la i lb: program II — przypadki 2a, 2b, 2c, 2d; program III — przypadki 3a i 3b.

W celu zilustrowania przebiegu programowania szczegółowo opisane jest opracowanie Drogramu I. Program ten jest ciekawy z tego względu, że po obliczeniu długości boku z bazą na końcu, maszyna zwraca się do liczącego z żądaniem decyzji: czy ma to obliczenie zakończyć (przypadek la), czy też oowtórzyć z nadaniem drugiego kąta para-laktycznego (przyoadek lb).

Wzory. Znany dla przypadku la wzór:

Formularz. W formularzu umieszczono wszystkie dane początkowe (nadawane): kąty i bazy, pisane kolorem czerwonym oraz wyniki (długości boków) pisane kolorem czarnym. Dane o jednakowym charakterze (na przykład kąty paralaktyczne) zajmują tę samą rubrykę formularza. Wyniki są jednocześnie dziurkowane kodem dwójkowym na taśmie dalekopisowej, która służy do obliczenia współrzędnych ciągu. Formularz zawiera 5 kolumn (rubryk), w których dane początkowe i wyniki rozmieszczono następująco:

Przypadek	la:	a	—	—	b L
Przypadek	lb:	a	—	—	b —	fi	—	— — L
Przypadek	2a:	a	Y	—	b L
Przypadek	2b:	a	Y	—	b —	fi	b	— — L
Przypadek	2c:	a	0	—	b L
Przypadek	2d:	a	0	—	b —	fi	0	— — L
Przypadek	3a:	o	Y	P	b L
Przypadek	3b:	a	Y	e	b —	fi	6	M — L

należy przekształcić, ponieważ: a) maszyna nie oblicza funkcji cotg,

Plan obliczenia. Gdyby zadanie polegało na obliczeniu przypadku la, to szereg rozkazów byłby następujący:

Program dla przypadku la

• • •	0
: o	1
• 0	2
o o »• i	3
•o	li
^;o o	5
bo	6
ooo	7
o*	10
0- o	II
o^: o	12
O; OO	13
0-0	Ili
o^:o o	15
ob o	16
oboo	17
0 ^:	20
O ; O	21
o ; o	22
O ; OO	23
O -0	21
o b o	25
o -oo	26
o ^:ooo	27
OO;	30
oo o	31
oo^: o	32
oo^: oo	33
0 0-0	3b
o ob o	35
oojoo	36
OOpOO	37

o *.

: oo 0-000 •o

0-00 : oo 0-0 o '• o o :    o

b oo '•o o •o

*. oo

b o 0-0 o :o o ob oo*

^:o o

OO;

oo

0

li

20

3

17

li

23

3

15

3

1 H Hi 5

li

3

5

15

5

Ili

30

5 30

6

4

Rys. 9

b) należy dążyć do nadawania do maszyny całych wartości b i a a nie ich połówek. Z tego względu wzór (1) przekształcono na:

b (1 -f- cos g) 2 sin a

Dla przypadku lb wzory będą:

b (1 -f cos a)

L_a =

2 sin a

b (1 -f cos/g) 2 sin

L = L_a + L_b    (4)

Plan pamięci. Dla obliczenia przypadków la i lb ustalono następujący plan pamięci:

Nr pamięci

3

4

5

6 7

Przechowywana wielkość sina sin fi cos a cos fi b

La l Lb

01    — początek. włączyć program obliczenia,

02    — skasować pamięci nr 1 do 10.

04    — EMP: przesunąć wałek w prawo i na nowy wiersz,

05    — zaświecić napis ..eintasten’’ i okienko „o".

06    — EMP: napisać czerwono wartość o w kol. 1 formularza.

07    — EMP: przeskoczyć kol. 2 formularza,

08    — obliczyć sin a i cos a i umieścić w pamięciach nr 3 i 4.

09    — EMP: przeskoczyć kol. 3 formularza.

15    — zaświecić napis ..ednstasten" i okienko ,,b".

16    — EMP: napisać czerwono wartość „b” w kol. 4 formularza

17    — umieścić „b” w pamięci nr 5.

19    — podwoić zawartość pamięci nr 3 i umieścić wynik w pa

mięci nr 3 (2 sin a),

20    — dodać 1 do zawartości pamięci nr 4 (1 + cos a),

21    — zawartość urządzenia liczącego pomnożyć przez zawartość

pamięci nr 5 b (1 + cos a),

22    — zawartość urządzenia liczącego podzielić przez zawartość

pamięci nr 3 b (1 + cos a) : 2 sin a = L,

25 —zawartość urządzenia liczącego umieścić w pamięci nr 6.

32    — EMP: napisać czarno wartość L w kol. 5 formularza,

33    — dziurkować wartość L na taśmie dalekopisowej.

34    — EMP: przesunąć wałek w prawo 1 na nowy wiersz,

35    — koniec.

Program ten jest cykliczny: po rozkazie 35 następuje roz kaz 01, 02 itd. Ponieważ program ma obejmować przyp3dk la i lb, to należy włączyć do niego odpowiednie rozkaz warunkowe, które sterowałyby pracą maszyny odpowiedni do decyzji liczącego. Rozkazy te przy obliczaniu prz lb powinny spowodować:

a)    zaświecenie napisu „eintasten” i okienka „fi" bezpo średnio po wykonaniu rozkazu 26,

b)    obliczenie wartości sin fi i cos fi i umieszczenie ic w pamięci,

c)    przeskoczenie rozkazów 15. 16 i 17, ponieważ baza jes już przechowana w pamięci nr 5,

d)    wykonanie obliczeń objętych rozkazami 19. 20, 21 i 22 lecz z kątem paralaktycznym „fi\ powinno także,

e)    obliczyć sumę dwóch części boku (po obu stronac' bazy),

f)    wpisać wartość boku L do formularza i wydziurkowa ją na taśmie dalekopisowej.

W celu wykonania tego programu, podzielono go na pod programy oznaczone symbolami 00 do 07 oraz no rozkazi 26 umieszczono rozkaz 27 — zaświecenia napisów „weiter fahren” (liczyć dalej) i „wiederholen” (powtórzyć). Naciś nięcie guzika przy napisie „weiterfahren” powoduje wyko nanie rozkazu 2-3. to jest przejście do wykonania podpro gra mu 07, będącego końccwą częścią całego pregramu. Rob się to w tym przypadku, gdy baza znajduje się na końc boku.

Naciśnięcie guzka przy napisie „wiederholen” powodul włączenie przekaźnika warunkowego Gs, który w ty stanie powoduje pominięcie wykonania następnego rożka i który steruje dalszym przebiegiem obliczenia. Pierwszy następstwem włączenia przekaźnika Gs jest pominięcie roz kazu 28 oraz całego zakończenia d początku cykliczneg programu, aż do podprogramu 01, który obejmuje zaświ cenie napisu „eintasten*', wpisanie wartości kąta paralak