—------—
mim
Staraniem Zarządu Głównego Stowarzyszenia Geodetów 'olskich i dzięki uprzejmości prof. dr E. Harberta zorga-izowana została w ubiegłym roku akademickim praktyka tudencka w NRF. Objęła ona cztery osoby: 2 z Politech-iki Warszawskiej i 2 z Akademii Górniczo-Hutniczej Krakowie. Stanowiło to dla nas nie tylko pewnego ro-zaju atrakcję, ale również dało nam pogląd na całokształt •rac technicznych i organizacyjnych, co dla nas, przygo-;owujących się do zawodu geodety, stanowiło pewien wzór ;odny naśladowania w przyszłości.
Zostaliśmy skierowani przez Dolnosaksoński Urząd Ka-;astralny do Salzgitter do urzędu katastralnego.
Salzgitter to jednostka administracyjna, obejmująca około trzydziestu miejscowości, a równocześnie duży ośrodek irzemysłu hutniczego, obecnie całkowicie odbudowany przebudowany po zniszczeniach wojennych i demontażu loszczególnych zakładów przez strefowe władze okupacyjne.
Podstawowymi pracami geodezyjnymi w czasie budowy :akładów zajęło się prywatne amerykańskie przedsiębior-jtwo geodezyjne. Dalsze prace geodezyjne w czasie mon-;ażu (badania odkształceń) czy następne — realizacyjne wykonywał Katasteramt Salzgitter.
Podstawowe zadanie katastru — to zabezpieczenie pra-■a własności. Urząd Katastralny, oprócz prac pcmiaro-rych przygotowuje materiały dla reprodukcji map. Wy-naga to dużej ilości pracowników zatrudnionych przy pracach kameralnych. Opracowanie w skali 1 : 10 000 map ipecjalnych prowadzi się aż do otrzymania matryc z roz-Iziałem treści mapy na poszczególnych arkuszach. Dal-izego opracowania map dokonuje się w urzędach na izczeblu wyższym. Podczas opracowywania map katastral-lych metodą fotogrametryczną Urząd Katastralny otrzy-nuje pierworys, po opracowaniu go na autografie. Wyniki itrzymuje się przez odkłucie punktów na podkładzie skali 1 : 2000. Dalsze opracowanie prowadzone jest mendami zwykłymi. Mimo iż prace te w zastosowaniu były stadium eksperymentalnym — dawały pozytywne wy-tiki. Przy opracowaniu pomiarów uzupełniających wykorzystywano antiskop pozwalający na nanoszenie szczegółów drogą optyczną. Innym przyrządem codziennego użyt-u była kopiarka do kopiowania pism i dokumentów sądo-ych niezbędnych przy regulacji praw własnościowych handlu nieruchomościami. Dalsze prace katastralne — to •ozstrzyganie sporów granicznych, podział gruntów, jak •ównież wytyczanie budynków gospodarczych na wsi. Z ra-sji struktury organizacyjnej służby geodezyjnej spotkaliśmy iię z różnorodnością dalszych zagadnień, a to:
1. Pomiary miejskie przy sytuowaniu dużego osiedla ieszkaniowego w pobliżu kombinatu.
2. Prace w czasie budowy autostrady Kassel-Hanower, •graniczające się w naszym przypadku do sprawdzenia rawidłowości wykonania robót ziemnych oraz wytyczenia
ir.om
lim ' '• łllHUllllt
luków kołowych i krzywych przejściowych, które stanowiły klotoidy.
3. Pomiary realizacyjne przy lokalizacji osi konstrukcji wielkich pieców, wież i zbiorników w zakładzie destylacji teru, jak również przy bieżących pracach montażowych poszczególnych urządzeń.
Osobnym zagadnieniem była kontrola osiadania fundamentów wieży destylacyjnej oraz badania odkształceń pieców obrotowych, o długości około 100 m i średnicy 3 m.
Na skutek eksploatacji i przypuszczalnej zmiany warunków wodnych fundament podpory pieca obrotowego wraz z silnikami napędowymi osiadł stosunkowo dużo, bo około 4 cm. W wyniku obserwacji sporządzono wykres dający ugięcia i wnioski co do przyczyn nieprawidłowego funkcjonowania pieca.
W dzielnicach miejskich o wolno stojącej, a nawet szeregowej czy bliźniaczej zabudowie, wszystkie niemal budynki wraz z działkami przyległymi stanowiły własność prywatnych przedsiębiorstw budowlanych. Parcele te i budynki podlegały sprzedaży i dlatego wymagały prac geodezyjnych w zakresie wydzielenia powierzchni i przeprowadzenia wszelkich formalności hipotecznych przy przekazywaniu własności nabywcom.
Różnorodność wykonywanych przez urzędy katastralne prac geodezyjnych wymagała zatrudnienia fachowców różnych specjalności. Duże zagęszczenie komórek geodezyjnych, ich działalność na stosunkowo niewielkim obszarze stwarza bardzo korzystne warunki pracy geodetów. Nie występuje konieczność delegowania pracowników do prac terenowych, gdyż dzięki wyposażeniu zespołów w odpowiednie środki lokomocji i dobrze rozwiniętej sieci dróg, są one zdolne każdorazowo i codziennie dotrzeć do miejsca pracy, rozpoczynając pracę w biurze. Wykorzystuje się do tego celu zarówno samochody czy motocykle będące własnością urzędu, jak i prywatne, za co pracownicy otrzymują dodatkowe wynagrodzenie.
Prace terenowe wykonują zazwyczaj pracownicy mający ukończone studia wyższe, a technicy na ogół są pracownikami biurowymi, z pewnymi tylko uprawnieniami do prac terenowych, ale w żadnym wypadku do prac związanych z własnością.
Zawód technika geodety zdobywa się w zakładzie pracy, w ciągu trzech lat, przy równoczesnym uczęszczaniu do szkoły przez jeden dzień w tygodniu, wolny w tym przypadku od pracy. Wynagrodzenie wzrasta w miarę podnoszonych kwalifikacji, rozpoczynając od 60 DM na początku, do 260 DM z chwilą otrzymania dyplomu. Na wysokość wynagrodzenia wpływa również wiek pracownika.
Z instrumentów polowych używano przeważnie teodolitu Zeiss Th-2 przy pracach realizacyjnych, jak i poligonowych wraz z przyrządami do automatycznego centrowania oraz niwelatora Zeiss Ni-2 z automatycznym poziomowaniem
dającym dostateczne dokładności nawet przy badaniach odkształceń fundamentów budowli.
W dziedzinie obliczeń dostosowuje się metody do wykorzystania arytmometrów podwójnych, według przygotowanych uprzednio formularzy i szablonów. Przykładem może tu być obliczenie tangensa kąta kierunkowego ze współrzędnych w ten sposób, że w okienkach wyników nastawiamy współrzędne y-owe, a na bębnach obrotów współrzędne x-owe punktu A i B. Kręcimy korbka arytmometru do momentu wywoływania równych cyfr w okienkach wyników stanowiących nasz szukany tangens kąta. Otrzymujemy wynik ten przez obserwowanie na przemian mniejszych i większych cyfr. Należy zaznaczyć, że jest to czynność trudna do szybkiego je i opanowania, jednak przy odpowiedniej wprawie wykazuje ekonomię czasu.
58
i