2371743412

IV. TECHNIKA, TECHNOLOGIE I BEZPIECZEŃSTWO INFORMATYCZNE 153

Grafika falsyfikatu była wyblakła, rozmyta i pozbawiona szczegółów (fot. 2). Nie znamy odpowiedzi na pytania, czy ktokolwiek zauważył różnicę w grafice banknotu, ile osób zostało oszukanych i jakie były straty.

“ 8DUDD i	BI®D	{JBŁ,: ,
srorarMBBm		mniiiiijiim flint* Knm B5P1

Fot. 2. Porównanie oryginalnego banknotu rosyjskiego (A) z falsyfikatem (B).

Nowościąjest zastosowanie do druku banknotów podłoża polimerowego. Obecnie już ponad 40 państw wprowadziło do obiegu banknoty polimerowe (w Europie -Rumunia i Irlandia Północna). Jako pierwszy banknot okolicznościowy o nominale 10 dolarów wykonany na podłożu syntetycznym wyemitował Bank Australii w 1988 r. (fot. 3). Była to emisja jednorazowa. Obecnie wszystkie banknoty Australii wykonywane są na podłożu polimerowym.

Fot. 3. Australijski banknot 10-dolarowy - emisja okolicznościowa.

Zastosowanie takiego podłoża oraz technologiczne trudności związane z jego nadrukiem w znaczny sposób zmniejszyły liczbę fałszywych banknotów będących w obiegu. Plastikowe podłoże wyeliminowało fałszerstwa wykonywane przy użyciu drukarek lub kopiarek. Pod palcami wyczuwalny jest również druk stalorytniczy¹, którym zazwyczaj wykonany jest główny rysunek oraz oznaczenia dla osób niewidzą-cych lub słabo widzących. Efekt wypukłości uzyskuje się przez nałożenie grubej warstwy farby. Natomiast fałszerze, chcąc uzyskać taki sam efekt, nakłuwają powierzchnię papieru (fot. 4A) lub wyciskają odpowiednie elementy (fot. 4B). Innym sposobem uzyskania imitacji wypukłości druku jest naniesienie przezroczystej warstwy na wybrane elementy (fot. 4C). Powstały w ten sposób relief wyczuwalny jest pod palcami. Dobry efekt imitacji wypukłości stalorytniczej fałszerze uzyskują przez zastosowanie proszku spulchniającego, który nanosi się na powierzchnię jeszcze mokrej odbitki drukarskiej fot. 4D).

Wzrokiem oceniamy wymiar banknotu, kolorystykę i szczegóły jego szaty graficznej. Szata graficzna banknotu jest przepełniona elementami patriotycznymi zaczerpniętymi z historii, przyrody i literatury danego kraju. Kompozycją

1

Druk stalorytniczy - technika druku wklęsłego (elementy drukujące są niżej niż elementy niedrukujące); forma drukowa jest ręcznie rytowana. Techniką tą wykonywana jest grafika główna banknotu, tj. portret, element architektoniczny, motyw przyrodniczy oraz takie zabezpieczenia, jak: mikrodruk, oznaczenia dla osób niewidzących lub slabowidzących, efekt kątowy, nadruk farbą zmienną optycznie.