2525393980

Rep Prąci Oncol Radiother. 2008; ldfSuppl.l): 9-25 Dawkomierze radłoterapeutyczne stosowane w Centrum Onkologii...

Rep Prąci Oncol Radiother. 2008; ldfSuppl.l): 9-25 Dawkomierze radłoterapeutyczne stosowane w Centrum Onkologii...

0* K<

Prufprotokoll Nr. 9W

m

SlAplts •    Ir.

■ U IUpl#ł-^ł?*-Ziafr Ir. 1*122 aU    Nr. 60294

Iw**

Rycina 4. Schemat działania dawkomierza w zakresie dawki i mocy dawki.

Figurę 4. A scheme of dosimeter functioning in a dose and dose ratę rangę.

Działanie

MC 1

Eichwcrt*:

U*    fet m

19.4

M W 1

CW ta Itr

112 - 100    2.0 Al - 1.2 Ca 0.12 - 1,51 Cu

1.0

0.5

300

Ogólny schemat działania dawkomierzy przedstawiono na Rycinie 4, |3|.

Umieszczenie komory jonizacyjnej (I) w wiązce promieniowania X powoduje powstanie w niej prądu jonizacji, który przewodem (L) o bardzo dobrej izolacji doprowadzony jest do głowicy jm>-miarowej (E) ładując kondensator o małej pojemności. Powstające na kondensatorze napięcie przyłożone jest bezpośrednio do siatki lampy elek-t romet rycznej pracującej impulsowo |x> przekroczenie określonego napięcia na jej elektrodzie. Powstające impulsy kierowane są do układu zasilacza, gdzie ulegają formowaniu na impulsy prostokątne o jednakowej amplitudzie. Część z tych impulsów powraca do lampy elektrometrycznej sprawdzając jej gotowość do pomiaru kolejnej części dawki. Pozostałe impulsy prostokątne są doprowadzone do miernika mocy dawki (DL) gdzie w układzie lampowym ulegają wzmocnieniu. Po przejściu przez wysoko omowy opornik znajdujący się w układzie pomiarowym miernika powodują jego wychylenie, które jest proporcjonalne do liczby przychodzących impulsów, a tym samym do mocy dawki. Pomiar dawki (r) wymaga zliczania liczby impulsów które w omawianych dawkomierzach rejestrowane są numeratorami mechanicznymi o dużej bezwładność mechanicznej co może prowadzić do gubienia impulsów ze wzrostem częstości zliczeń. Rozwiązaniem jest zastosowanie układu elektronicznego (Sp) przekazującego do numeratora jedynie co 20 impuls przychodzący z komory jonizacyjnej. Przy pomia-rze małych częstości zliczeń impulsów układ (Sp) jest omijany z |x>mocą przełącznika, kierującego impulsy bezpośrednio do numeratora.

UŻYTKOWANIE

Każda z posiadanych komór jonizacyjnych powinna być wyposażona w protokół kontrolny dotyczący parametrów kalibracyjnych komory

O* mś    W mnirti

O#    (mm n —tal H—

— >0. Jłornibrr 1*59

Py^kta,KG.

Rycina 5. Oryginalny protokół kalibracyjny komory jonizacyjnej dawkomierza „Simplex".

Figurę 5. Original calibration protocol of a "Simplex" dosimeter ionization chamber.

uwzględniających czas między dwoma impulsami i odpowiadającą im dawkę w (r) oraz zakres pomiarowy mocy dawki (r/min) |4|. Czas między dwoma impulsami kontroluje się standardem radowym tylko dla komór jonizacyjnych: „standardowej”, „mikro” i „cylindrycznej". Pozostałe komory mają parametry kalibracji przeliczone z parametrów komory standardowej. Poprawki na ciśnienie i temperaturę powietrza wprowadza się zgodnie z załączoną do dokumentacji tabelą. Należy przestrzegać poprawnego wkładania komory w otwór standardu radowego celem uniknięcia błędów z powodu nieprawidłowego położenia komory w otworze standardu. Uruchamianie dawkomierza powinno odbywać się w lewej pozycji ustawienia przełącznika znajdującego się na obudowie licznika impulsów czemu odpowiada świecenie się białego sygnału świadczące o uziemieniu siatki lampy elekt romet rycznej. Przykład firmowego protokołu kalibracyjnego komory jonizacyjnej przedstawia Rycina 5.

Piśmiennictwo:

I. Tołwiński ), Gwiazdowska B, Bulski W: Dawkomierze radiotcrapeutyczne stosowane w Centrum

15