2711905606

295

Recenzje

Ukrainy i Rosji wśród mieszkańców województw przygranicznych; M. Kowalewski analizuje przestrzenne zróżnicowanie zachowań wyborczych w Polsce i na Litwie; J. Adamczyk odnosi się do procesu funkcjonowania i rozwoju smali businessu w województwie podkar-packim w latach 1989-1999, J.E. Żółtowska przedstawia charakterystykę demograficzną obszarów wiejskich na pograniczu polsko-ukraińskim, a A. Miszczuk słusznie traktuje międzynarodową współpracę regionów jako przejaw integracji europejskiej (na przykładzie Geldrii i Lubelszczyzny). Tom zamyka interesujące studium E. Malisiewicz, prezentujące diagnozę stanu zagospodarowania przestrzennego obszarów położonych wzdłuż wschodniej granicy województwa podkarpackiego.

Przedstawiona problematyka badawcza wskazuje, iż prezentowany tom stanowi cenną pozycję naukową w polskiej literaturze geograficznej i regionalistycznej. Słusznie na początku podjęto w nim zagadnienia ogólne, które stanowią właściwe tlo do prezentacji bardziej szczegółowych studiów empirycznych. Wątpliwości budzi tylko zakwalifikowanie niektórych prac do poszczególnych części, ale przy takiej liczbie prac niewątpliwie było to zadanie bardzo trudne.

Zbigniew Zioło

Instytut Geografii Akademii Pedagogicznej, Kraków

M. Muller - Regionalentwicklung Irlands. Hislorische Prozesse, Wirtschaftskultur und EU-Fórderpolitik. Mitteilungen der Geographischen Gesellschaft in Hamburg. Band 89, Franz Steiner Verlag, Stuttgart 1999; VIII+326 s., 14 ryc., 10 tab.

Zainteresowanie problematyką rozwoju regionalnego Irlandii wzrosło wraz ze wstąpieniem tego kraju do Unii Europejskiej. Irlandia, uważana przez dziesięciolecia za peryferię gospodarczą Europy, znalazła się w centrum uwagi badaczy, od kiedy jej wskaźniki makroekonomiczne wskazują na znaczną dynamikę wzrostu. Autor przedstawianej pracy na temat Irlandii stawia w przedmowie pytania, na które odpowiedzi należałoby szukać w analizach o szerszym kontekście przestrzennym. Muller bowiem zastanawia się m.in. nad tym, z czego wynikają różnice poziomu rozwoju gospodarczego poszczególnych krajów oraz gdzie leżą przyczyny zróżnicowania regionalnego i odmiennego stopnia rozwoju gospodarczego poszczególnych regionów?

Różnego typu mechanizmy nacisku działające w konkretnej przestrzeni gospodarczej z pewnością są skuteczne, o czym można się przekonać śledząc te kwestie w historii Irlandii. Także stopień indywidualnej wolności gospodarczej zawsze odgrywa ważną rolę w wyjaśnianiu występowania różnic regionalnych. Dotyczy to szczególnie tak zwanych „twardych” czynników lokalizacji, do których zalicza się wyposażenie w infrastrukturę, dostępność wolnych terenów lub istnienie zasobów surowców. Jak się coraz częściej dowodzi, czynniki te umożliwiają jednak tylko połowiczne wyjaśnienie powstawania i istnienia różnic regionalnych na świecie.

W literaturze przedmiotu od połowy lat 80. znacznie dobitniej podkreśla się znaczenie tak zwanych „miękkich czynników rozwoju” (do których zaliczane są elementy kultury)