2711905639

310 Kronika

i fundusze projektu Unii Europejskiej „Związek klimatu z akumulacją węgla: przestrzenna i czasowa analiza torfotwórczych ekosystemów Zachodniej Syberii”.

W Sympozjum uczestniczyły 73 osoby, w tym 34 z zagranicy (Kanady, Stanów Zjednoczonych, Australii, Japonii, Niemiec, Holandii, Czech i Polski). Uczestnicy dotarli do Nojabrska 17 sierpnia różnymi trasami: samolotem z Moskwy (2200 km) lub Nowosybirska (1100 km), koleją lub samochodem z Surgutu. Obrady otworzył 18 sierpnia przed południem w budynku Rady Miejskiej przewodniczący Komitetu Organizacyjnego prof. S. Vasilev z Nowosybirska. Po przemówieniu władz miasta wiceprzewodniczący sympozjum prof. A. Velićko oraz prof. W. Bleuten z Uniwersytetu w Utrechcie przedstawili w imieniu 14 autorów raport na temat obiegu węgla i holoceńskiej historii torfowisk w strefie tajgi Zachodniej Syberii. Przypomnieli zasługi M. Neustadta (1971, 1977), który na podstawie pierwszych datowań ^l4C sformułował hipotezę „agresywnej” ekspansji torfowisk Zachodniej Syberii w holocenie na przylegle grunty mineralne. Realizowany obecnie rosyjsko-holenderski projekt badawczy opiera się na analizie 3 kluczowych obszarów: rejonu Tomska w południowej tajdze, Niżniewartowska nad Obem w środkowej tajdze i Nojabrska w północnej tajdze. Datowane profile torfowisk okolic Nojabrska i Tomska, pokazują, że początek zartorfienia nastąpi! między 11 224± 100 BP (2,7-metrowy profil G18) a 9544 + 60 BP (11-metrowy profil Vasjugańskiego Rjamu). Z kolei prof. S. Vompcrski z Instytutu Lasu Akademii Nauk z Moskwy wygłosił referat na temat szybkości akumulacji węgla w torfie, zwracając uwagę na związek szybkości przyrostu ze średnią miąższością torfów w regionie. Sesję przedpołudniową zakończy! prezentowany przez G. M. Steinera pokaz przezroczy górskich torfowisk Austrii. Po południu uczestnicy sympozjum zwiedzali miasto, między innymi oglądali jego panoramę z odległej o 2 km wieży widokowej, zwiedzali muzeum sztuki dziecięcej, a młodzi (od 4 do 18 lat) adepci szkoły tańca zaprezentowali w teatrze miejskim swój różnorodny i ciekawy repertuar. Wieczorem odbyło się spotkanie powitalne.

Od dnia następnego (19 sierpnia) rozpoczęły się sesje referatowe przeplatane popołudniowymi wycieczkami terenowymi. Sesje odbywały się w trzech grupach tematycznych: ewolucja torfowisk i klimatu na tle ich współczesnej dynamiki, produktywność roślinności torfowisk, emisja węgla i jego cykl oraz roślinność, hydrologia, gleby i typy torfowisk. Wygłoszono 36 referatów (15 z zagranicy).

W niedzielę 19 sierpnia rano obradom przewodniczył prof. A. Velićko. Badacze z Edmontonu (D.H. Witt, Z. Yu, M.J. Apps) i J.P. Campbell z Ottawy omówili wiek i szybkość wzrostu kontynentalnych torfowisk Zachodniej Kanady w ostatnich 8 tys. lat, pokazując cykliczne zmiany faz wilgotnych i suchych. Cykle wilgotne o długości 200-600 lat, stymulujące szybką akumulację torfu miały miejsce około 6900, 5500 i 4000 lat temu. Bazowano na reperowym stanowisku Upper Pinto Fen w centralnej Albercie z 20 datami ^l4C i 71 kalibrowanych datach borealnych torfów z zachodniej Kanady. W kolejnym referacie S. Jefremov i T. Jefremova z Krasnojarska omówili powierzchnię, zasoby, zawartość węgla, azotu i wody w torfowiskach Zachodniej Syberii, dzieląc je na 3 podstawowe typy: eutroficzne, mezotroficzne i oligotroficzne. Wszystkie obliczenia dotyczyły oddzielnie części nizinnej (100 min ha) i górskiej (2,3 min ha torfowisk).