2711906930

nadany mu w 1713 roku przez Karola VI Habsburga, spisany na pergaminie i ozdobiony pięknym herbem nobilitacyjnym.

Są też akta kościelne ewangelickiej parafii w Biskupicach i katolickiej w Boroszowie oraz kronika Bractwa Narodzenia Marii z Otmuchowa, która zasługuje na uwagę nie tylko ze względu na treść, wnoszącą wiele istotnych informacji na temat funkcjonowania stowarzyszeń religijnych na Śląsku. Jest też szczególnie cenna z powodu precyzyjnie wykonanej oprawy, na którą składa się aksamitna okładzina pokryta srebrnymi okuciami i klamrami z pięknymi roślinnymi motywami. Również blok księgi przyciąga wzrok złoconymi końcówkami kart, na których odciśnięto wzory.

Wśród akt miejskich szczególnie przydatne są statuty miast śląskich z lat 1592-1746, dotyczące organizacji życia w 24 miastach. Najwięcej uwagi poświęcono w nich sprawom spadkowym, opiece nad sierotami i problemom lichwy. W diariuszu Brzegu, obejmującym lata 1565-1811, oprócz informacji kronikarskich, można znaleźć wiadomości na temat przebiegu wojen, życia kulturalnego i okoliczności budowy gimnazjum przez księcia Jerzego, organizacji władz miejskich i życia w mieście, w tym opisy tortur i egzekucji.

Akta szkolne licznie reprezentowane są przez dwujęzyczne życiorysy (żywoty) uczniów z Żelaznej, spisywane w drugiej połowie XIX wieku przez dzieci kończące szkołę. Każdy życiorys zawierał datę i miejsce urodzenia ucznia, imiona jego rodziców i rodzeństwa oraz zawód ojca.

Do znaczących dokumentów w zabytkowym zbiorze rękopisów biblioteki należy korespondencja, jaką otrzymywali dawni właściciele rogowskiego zamku - Kurt von Haugwitz oraz jego syn Paul. Kurt, jako polityk piastujący wysokie urzędy, początkowo na dworze austriackim, później pruskim, musiał utrzymywać liczne kontakty, co odzwierciedlają zachowane listy od książąt Hesji, Karola i Ferdynanda. Paul von Haugwitz korespondował z arystokratami i ludźmi pióra z całej Europy. Z zachowanych 105 listów warto wymienić, wysłany z Wenecji 6 maja 1817 r., list od angielskiego poety George’a Byrona.

W zbiorze rękopisów niewątpliwie ważna i wzruszająca jest korespondencja Komisarza Komunikacji w Organizacji Narodowej powstania styczniowego - Jana Jeziorańskiego do żony Wandy. Są to dwa pełne czułości listy, wysłane z Cytadeli 3 i 31 lipca 1864 roku. 5 sierpnia Jan Jeziorański został stracony.

Dużą wartość ze względu na rozwój drukarstwa europejskiego posiadają starodruki, wśród nich inkunabuły. Należy do nich Rationale dmnorum officiorum G. Durandusa, napisany w XIII wieku, a wydany drukiem w Strassburgu u Georga Husnera w 1486 r. Traktat opisywał chrześcijańskie rytuały, zawierał obszerny obraz liturgii stosowanej w trzynastowiecznych kościołach na zachodzie Europy. Rationale dmnorum współoprawiono z Gęsta romanorum, dziełem anonimowego autora, wydanym w 1485 roku w kolońskiej oficynie Heinricha Quentella. Ten zbiór przypowieści i moralitetów przeznaczonych dla kaznodziejów i zakonników cieszył się popularnością, na co wskazuje duża ilość jego rękopiśmiennych kopii

50