79
Ryc. 12. Struktura wiekowa poszczególnych typów siedliskowych lasu
w otoczeniu jeziora Wigry
1 - bór świeży (714,0 ha); 2 - bór wilgotny (36,3 ha); 3 - bór bagienny (64,9 ha); 4 — bór mieszany świeży (2939.3 ha); 5 - bór mieszany wilgotny (35.8 ha); 6 - bór mieszany bagienny (26.5 ha); 7 - las mieszany iwieży (496.3 ha), 8 - las mieszany wilgotny (2,7 ha); 9 — las mieszany bagienny (40,3 ha);
10 - las iwieży (19,2 ha); 11 - las wilgotny (16,6 ha); 12 — ols jesionowy (2^ ha); 13 — ols (106,3 ha);
14 — ogółem (4 500 hal
Fig. 12. Age structure of particular forest habitat types around Lakę Wigry
1 - pinewood (714.0 ha); 2 - moist pinewood (36.3 ha); 3 - bog pinewood (64.9 ha); 4 - fresh mixed pinewood (2939.3 ha); 5 - moist mixed pinewood (35.8 ha); 6 - bog mixed pinewood (26.5 ha); 7 — fresh mixed deciduous forest (496.3 ha); 8 - moist mixed deciduous forest (2.7 ha); 9 — bog mixed deciduous forest (40.3 ha); 10 - fresh deciduous forest (19.2 ha); 11 — moist deciduous forest (16.6 ha);
12 - ash alderwood (2.2 ha); 13 - ałderwood (106.3 ha); 14 - total (4 500 ha)
Przyczyny tego stanu rzeczy są różnorodne. Gradacje szkodników w latach 1921-1923, 1935, 1944-1946, 1949, 1955, 1978 oraz związane z tymi klęski wiatrołomów i śniegołomów, a także intensywna trzebież w okresie obu wojen, spowodowały znaczne obniżenie średniego wieku drzew i osłabienie ich odporności na różne choroby. Na dalszą degradację drzewostanów wpływa również stałe przekraczanie etatu cięć w użytkach rębnych i przerębnych (o czym dalej).
Ogólny obraz stanu lasu można uzyskać przez porównanie potencjalnej i rzeczywistej produkcyjności siedlisk leśnych. Potencjalna produktywność lasów (tzw. przyrost grubizny w korze) oceniana jest dla Krainy Mazursko--Podlaskiej na 7,41 m3/ha, a rzeczywista na 5,18 mJ/ha, co odpowiada 70% wykorzystaniu potencjalnej produkcyjności siedlisk (Bosiak 1980). Materiały OZLP w Białymstoku wymieniają natomiast dla badanego terenu znacznie niższy przyrost rzeczywisty — tylko 3,4 m3/ha, co oznacza wykorzystanie potencjału produkcyjnego jedynie w 46%.
Mimo tych wysoce negatywnych zjawisk sytuacja w tym względzie jest nad Wigrami i tak lepsza niż w innych częściach Polski. Wynika to z zachowania