2910489826

Monika Głuszkowska, ks. Andrzej Gretkowsla

Czynniki motywujące w nauczaniu języków obcych

Współczesna dydaktyka skierowana jest na ucznia, co oznacza, że w procesie nauczania języka obcego jego osoba odgrywa najważniejszą rolę. Aktywność ucznia na lekcji możliwa jest, gdy wystąpią określone bodźce, tzn. gdy jest on zmotywowany do pracy... Motywacja należy do dydaktyczno-metodycznych kompetencji nauczyciela.

Zadaniem pracy jest ukazanie, jak ważne są czynniki motywacyjne na lekcjach języka obcego. Szczególnie istotne są czynniki motywacyjne zależne od nauczyciela: odpowiedni dobór tematów, sposób przedstawiania danego materiału i sposób jego przekazania.

Motywacja a cele nauczania

Czynnikiem motywującym są dokładnie sformułowane cele nauczania. Uczniowie muszą być świadomi, dlaczego uczą się lub powinni uczyć się języków obcych. Uczniowie wszystkich grup wiekowych powinni pojmować cele nauczania, ponieważ orientacja na cel jest istotnym, świadomym czynnikiem motywującym. Należy tu jeszcze uwzględnić fakt, że każde ludzkie działanie ma swój cel i intencję. Na lekcji języka obcego należy zasadniczo unikać czysto werbalnego i stereotypowego podawania celów, np. „dzisiaj będziemy zajmować się rodzaj nikiem określonym w języku niemieckim”. W procesie nauczania ważną rolę odgrywa zarówno sposób przekazania informacji, jak i skuteczność środków służących do osiągnięcia celu. Jeśli nauczyciel przedstawi swoje wymagania przed rozpoczęciem pracy, efektywność będzie większa, niż gdyby uczniowie nie mieli ich przedstawionych. Przy nauczaniu języków obcych świadomość celów jest niezbędna, gdyż proces przy

swajania języka obcego jest długotrwały' i towarzyszy mu nie pierwotna, lecz wtórna motywacja. Uczniowie z biegiem czasu sami zauważają trudność postawionych przed nimi zadań. Z tego też powodu powinno się ich przekonać, że wysiłek opłaca się, w przeciwnym razie język obcy stanie się dla nich tylko obowiązkiem, albo zrezygnują z nauki. Możliwość wykorzystania danego języka w bliższej lub dalszej przyszłości motywuje tylko dorosłych. Takie próby motywacji nie działają w^f żadnym wypadku na dzieci i młodzież. Dla większości uczniów możliwość wykorzystania znajomości języka w konkretnych sytuacjach komunikacyjnych jest wyznacznikiem korzyści wynikających z jego znajomości. Dobra motywacja występująca zawrze na początku procesu nauczania jest z czasem zastępowana motywacją negatywną. Żeby uczniowie byli stale motywowani, powinno im się stwarzać częściej możliwość wykorzystywania przyswojonej wiedzy w sytuacjach komunikacyjnych. Podział celów powinien pomagać uczącemu się w procesie przyswajania języka obcego. Cele końcowe dotyczą całego kursu, długoterminowe cele odnoszą się do określonych lat nauki, średnioterminowe do określonych semestrów' i części metodycznych, krótkoterminowe zaś — do pojedynczych jednostek lekcyjnych, jak i poszczególnych części lekcji. W wyniku tego uczniowie sukcesywnie poznają istotne cele lekcji, pojedyncze godziny postrzegają jako część całości i nie uczą się chaotycznie.

Aby cele postawione uczniom realizowały funkcję motywującą, powinny spełniać następujące warunki. Po pierwsze, powinny być wyrażone w takich kategoriach, aby były zro-