269
YAARI
Istniejąca już pół wieku Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy, jak każda tego typu duża biblioteka, łączy w sobie dwa elementy: biblioteki dla mas i biblioteki dla pracowników naukowych. Do trudnych zadań kierownictwa należy polityka udostępniania zbiorów tak, by między obu kierunkami istniała harmonia. Pierwsza po wojnie polska praca w zakresie inkunabulistyki jest zarazem pierwszym numerem w serii „Prac Biblioteki Publicznej m. st. Warszawy", w serii przeznaczonej dla pracowników naukowych. Pragniemy tedy na tym miejscu wyrazić przekonanie, że praca Gryczowej godnie otwiera serię opracowań nieznanych szerszej publiczności cennych zasobów Biblioteki. Oby dalsze numery zaczęły się ukazywać jak najszybciej!
Ksawery Świerkowski
YAARI ABRAHAM. Hebrew printers‘ marks from the be-ginning of Hebrew printing to the end of the 19-th century. Jeru-salem 1943.
Drukarstwo' hebrajskie na ziemiach polskich w okresie XVT-gc do końca XIX-go wieku nie ma dotąd swej oddzielnej monografii w języku polskim. W literaturze naukowej początku XIX-go stulecia, dotyczącej historii drukarń polskich, znajdujemy o nim tylko wzmianki w dziełach J. S. Bandtkiego i J. Lelewela; z początkiem XX-go wieku bardziej wyczerpujące wiadomości podaje M. Bałaban w swych pracach z zakresu historii kultury żydowskiej w Polsce, poświęcając niekiedy osobny rozdział drukarstwu. Na szczególną uwagę zasługują artykuły tego autora, wydane w okresie międzywojennym, głównie w Pamiętniku Zjazdu im. Jana Kochanowskiego 10 Krakowie 8 i 9 czerwca 1930: Drukarstwo żydowskie
w Polsce XVI w. oraz na łamach Soncino-Blaetter1) z lipca 1929 r. — Zur Geschichte der hebraischen Druckereien in Polen. Jedyna poświęcona drukarstwu żydowskiemu w Polsce większa praca B. FRIEDBERGA p. t. Geschichte der hebraischen Typographien in Polen. Antwerpia 1932, ze względu na język (napisana po hebrajsku) jest niedostępna dla przeciętnego czytelnika polskiego.
Wszystkie wymienione prace zajmują się jedynie ustaleniem miejscowości i okresu działalności poszczególnych drukarń. Bałaban tylko wychodzi poza te zagadnienia i porusza sprawę pozycji społecz-
x) Specjalne wydanie części tomu III p. t. Beitrage zur Kunde des jiidischen Buches.