2918586914

148

KRONIKA, SPRA WOZDANIa

II Międzynarodowy Festiwal Mediów Za niezależność waszych i naszych mediów

Wrocław-Lubin (12-14 maja 2005 r.)

Pomysł na festiwalowy leitmotiv zrodził się w grudniu 2004 r. roku pod wpływem tego, co działo się na Ukrainie. Pamiętaliśmy także o tych, którzy od lat tworzą „wyspy wolności słowa’' na Białorusi.

Adresując festiwal w znacznej części do młodych dziennikarzy białoruskich i ukraińskich, chcieliśmy podzielić się z nimi własnymi doświadczeniami z zakresu dziennikarstwa śledczego i obywatelskiego. Poprzez warsztaty, w których uczestniczyli wraz naszymi studentami, zamierzaliśmy pokazać, jaką rolę w społeczeństwie obywatelskim pełni transparentność życia publicznego, zaakcentować potrzebę przeciwdziałania w mediach wszelkim przejawom korupcji. Wśród wielu reguł dziennikarstwa śledczego prowadzący warsztaty kładli szczególny nacisk na wiaiygodność źródeł i przeciwdziałanie manipulacjom, jakim poddawani są dziennikarze. Wieloma przykładami ilustrowana była zasada, którą podczas ubiegłorocznego festiwalu¹ Amerykanie z New York Timesu, Boston Globe i Instytutu Poyntera, Ewa i Maciej Wierzyńscy (Maciej jest redaktorem naczelnym nowojorskiego Nowego Dziennika) red. Magdalena Bajer z Rady Etyki Mediów i red. Anna Marszałek z Rzeczpospolitej - szkolący dziennikarzy z naszego regionu, powtarzali bodaj najczęściej: z pracy dziennikarza śledczego więcej ma być pożytku niż szkody.

Na festiwal nie przyjechał Andrzej Pi-salnik. Nie mógł, miał inne sprawy. Przyjechał natomiast, wraz z grupą niezależnych dziennikarzy z Grodna, Andrzej Kusialczuk, były redaktor naczelny Głosu znad Niemna. Wśród naszych gości - i tych z Białorusi, i tych z Ukrainy - przeważało przekonanie, że w tak ważnych i doniosłych dla ich warsztatu dziennikarskiego spotkaniach dotychczas jeszcze nie uczestniczyli. A przecież wielu z nich ma doświadczenia, które z naszej, polskiej perspektywy można porównać jedynie z drugim obiegiem prasy w czasie stanu wojennego czy powstającej „Solidarności”. Nastrój bliski entuzjazmowi polskich mediów niezależnych 1980 r. przebijał z wypowiedzi młodej lwowskiej dziennikarki, Bożeny Gorodnickiej.

Jak się okazało, współuczestniczyła ona w redagowaniu pisma utworzonego w czasie pomarańczowej rewolucji przez studentów dziennikarstwa na Uniwersytecie Lwowskim. Na łamach Młodego Dziennikarza, bo tak nazwali oni swoją gazetę, drukowali listy rektora uczelni, Iwana Wakarczu-ka o potrzebie wspierania Juszczenki przez studentów. Publikowali też opinie wykładowców i studentów na temat wydarzeń z poprzedniego dnia. Zamieszczali programy radia „Zachodnia Stolica” i „Ekoradia”, założonego w tamtym czasie przez młodzieżową organizację „Czysta Ukraina”. Gorod-nicka przypomniała, jak wielkie znacznie miał opublikowany w ich gazecie apel skierowany do rosyjskich dziennikarzy, w którym zwrócili się z prośbą o obiektywne i rzetelne relacjonowanie wydarzeń i przebiegu pomarańczowej rewolucji. Z żywym oddźwiękiem spotkała się także prośba rektora do absolwentów wydziału dziennikarstwa. Chodziło o uczciwe relacjonowanie odbywających się wyborów, a także przeciwdziałanie dezinformacji, zagrażającej ze strony wschodnich rejonów Ukrainy.

Entuzjazm gości ze Lwowa kontrastował z tonem wypowiedzi dziennikarzy z Grodna. W nastrój zniewalanej coraz skuteczniej Białorusi wprowadzał Paweł Ma-żejka, uświadamiając, że w trzy stutysięcznym Grodnie od początku roku nie ukazuje się żadna niezależna gazeta, a przybyli z nim do Wrocławia koledzy mają za sobą grzywny, zatrzymania, pobicia i więzienia, a więc to wszystko, z czym dziś spotyka się niezależna prasa na Białorusi. Każdy z nich jako dziennikarz czy wydawca opozycyj-

1

I Międzynarodowy Festiwal Mediów został zorganizowany w maju 2004 r. Por.: tom pokonfc-rcncyjny „W kulturze pierwszych stron", pod. red. I. Borkowskiego i A. Woźnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego (w druku); A. Woźny: I Międzynarodowy Festiwal Mediów. Wrocław 2004, Zeszyty Prasoznawcze 2005, nr 1-2, s. 181-186; a także M. Bajer: Warsztaty Młodych Dziennikarzy, Odra 2004, z. 9, s. 128-129.