2964938702

148 SPRAWOZDANIU Z RUCHU REEIGUNEGO,

jaz ościenne rn i mocarstwami , bardzo mato jednak w Europie jest znaną; a co się tyczy panujących w niej stosunków religijnych; to powiedzieć można bez przesady; że prawie wcale nie jest znaną. Względnie najlepiej znają nas i nasze stosunki pisarze i dziennikarze z sąsiednich Austro-Węgier_; równie dlatego_; że z nami sąsiadują jak i dla narodowościowego pokrewieństwa, które zachodzi między nami a niektórymi szczepami wchodzącymi w sktad austry-ackiego cesarstwa. Francuzi mają wprawdzie liczne i bliskie stosunki z Rumunami, ale znają ich bardzo niedokładnie i powierzchownie, Dawni Włosi; zwłaszcza dawna wenecka dyplomacya śledziła za każdym objawem narodowego życia, znała wybornie zwyczaje ; obyczaje i pragnienia rumuńskich swych pobratymców; jak tego dowodzą relacye przesyłane przez weneckich posłów i gruntowne dzieło napisane przez Del Chiaro o historyi wołoskiej. Z ostatnich dzieł i broszur włoskich zajmujących się naszym krajem wspomnieć należy o dwóch książkach wydanych roku zeszłego; pierwsza z,nich p. t. „Rumunja⁴⁴ wyszła z pod pióra radykała Brutusa Amante, druga p. t, „Góry Karpackie⁴⁴ skreślił Dominikanin; O. Wincenty Yamitelli. Obaj autorowie zupełnie inaczej; z innego punktu widzenia na kraj się zapatrują; w czem obaj się zgadzają, to w tem, że nie mają jasnego wyobrażenia o ludziach i miejscowościach o których piszą. Wydają z trójnoga najfałszywsze sądy, tak, iż czasem mimowoli nasuwa się pytanie:    Czy ci ludzie byli

kiedy u nas ? Czy kto z nich sobie nie zażartował i do innego kraju zamiast do Rumunii ich nie zawiózł? A jednak we Włoszech wzięto te książki za dobrą monetę. Dowód to, jak mało kraj nasz jest znany, tam nawet gdzie niejako z natury rzeczy najbardziej znanyby byc powinien.

Wszystkiego, co zasługiwałoby u nas na uwagę, co zainteresowałby was mogło, dotknąć chocby najpobieżniej naturalnie w tym liście nie mogę; ograniczę się więc tylko do paru punktów, odnoszących się do położenia Kościoła katolickiego w naszym kraju, stosunku rządu, biskupów i kleru schyzmatyckiego do katolików; trudności na jakie katolicy napotykają w wykonywaniu swej religii.

Jak rząd rumuński zachowuje się względem katolików⁷? Odpowiadając na to pytanie, ściśle rozróżnić należy wyższe i niższe władze rządow⁷e, a niemniej i samegoż króla, Prawodawstwo rumuń-