O r g a n i z e r g i m n a z j a l n y - H i s t o r i a + W O S
arkusz
ARKUSZ
EGZAMINACYJNY
2
Materiał do zadań 1-4. Zadanie 5. (0-1)
Który z poniższych czynników łączył mieszkających
w miastach-państwach Greków w jeden naród?
º% A. Religia.
º% B. Wyprawy morskie i zakÅ‚adanie kolonii.
º% C. Wojny pomiÄ™dzy polis.
º% D. Igrzyska olimpijskie i teatr.
Materiał do zadań 6-9.
Zadanie 1. (0-1)
Większość pierwszych cywilizacji ukształtowała się na
kontynencie:
º% A. afrykaÅ„skim.
º% B. europejskim. Zadanie 6. (0-1)
º% C. azjatyckim. WÅ‚adysÅ‚aw IV byÅ‚ królem Polski w&
º% D. amerykaÅ„skim.
º% A. XV w.
º% B. XVI w.
Zadanie 2. (0-1) º% C. XVII w.
Która z wymienionych cywilizacji powstała na kontynencie
afrykańskim?
Zadanie 7. (0-1)
º% A. Egipska. Dynastia, z której pochodziÅ‚ król WÅ‚adysÅ‚aw IV, to&
º% B. BabiloÅ„ska.
º% C. Sumeryjska. º% A. Piastowie.
º% D. Rzymska. º% B. Wettinowie.
º% C. Wazowie.
º% D. Andegawenowie.
Zadanie 3. (0-1)
Które zdanie poprawnie charakteryzuje najstarsze cywilizacje?
Zadanie 8. (0-1)
º% A. PowstaÅ‚y na półkuli poÅ‚udniowej, w ciepÅ‚ym klimacie. Wizerunek zamieszczony na medalu nawiÄ…zuje do kultury
º% B. RozwijaÅ‚y siÄ™ na tej samej szerokoÅ›ci geograficznej, nad czasów&
rzekami.
º% C. UksztaÅ‚towaÅ‚y siÄ™ nad Morzem Åšródziemnym. º% A. antyku.
º% D. WystÄ™powaÅ‚y na obszarach o dużej iloÅ›ci opadów deszczu. º% B. renesansu.
º% C. baroku.
º% D. Å›redniowiecza.
Zadanie 4. (0-1)
Która z cywilizacji nie jest zaznaczona na mapie?
Zadanie 9. (0-1)
º% A. Indii. Scena na medalu przedstawia:
º% B. Chin.
º% C. Grecji. º% A. WÅ‚adysÅ‚awa IV w czasie polowania.
º% D. Sumeru. º% B. walkÄ™ Goliata z Dawidem.
296 historia i wos | organizer gimnazjalny | |
w w w . g i m n a z j a l n i . p l
O r g a n i z e r g i m n a z j a l n y - H i s t o r i a + W O S
º% C. dwunastÄ… pracÄ™ Heraklesa polegajÄ…cÄ… na Zadanie 10. (0-3)
wyprowadzeniu Cerbera z Hadesu. PrzyporzÄ…dkuj nazwy do map. Wpisz w tabelÄ™ odpowiednie
º% D. alegoriÄ™ walk Zygmunta III Wazy z RosjÄ…. cyfry 1-3.
A. Europa w czasach panowania Justyniana Wielkiego.
Materiał do zadań 10-11.
B. Europa w czasach Karolingów.
C. Europa w okresie pełnego średniowiecza.
1.
Zadanie 11. (0-1)
Które uszeregowanie map jest zgodne z chronologią?
º% A. 1., 2., 3.
º% B. 2., 3., 1.
º% C. 3., 1., 2.
º% D. 3., 2., 1.
Zadanie 12. (0-1)
Które z poniższych wyrażeń jest jedną z podstawowych
zasad (filarów) islamu?
º% A. Komunia pod postaciÄ… chleba i wina.
º% B. Pielgrzymka do Jerozolimy.
2. º% C. Modlitwa pięć razy dziennie.
Materiał do zadań 13-16.
A
C
B
Zadanie 13. (0-1)
3. Uzupełnij tytuł mapy. Wybierz właściwą odpowiedz
.
Wielkie odkrycia geograficzne w...
º% A. XIV w.
º% B. XVI w.
º% C. XV/XVI w.
º% D. XV w.
Zadanie 14. (0-3)
Na podstawie mapy przyporzÄ…dkuj trasy wypraw do
wymienionych odkrywców. Wpisz obok ich nazwisk
litery A-C.
º% A. Krzysztof Kolumb. .......
º% B. Vasco da Gama. .......
º% C. Ferdynand Magellan. .......
historia i wos | organizer gimnazjalny | | 297
w w w . g i m n a z j a l n i . p l
O r g a n i z e r g i m n a z j a l n y - H i s t o r i a + W O S
Zadanie 15. (0-1) Zadanie 19. (0-1)
Zaznacz przyczynę wielkich odkryć geograficznych. Według Monteskiusza trójpodział władzy jest niezbędny
w państwie, gdyż:
º% A. NapÅ‚yw dużej iloÅ›ci zÅ‚ota do Europy.
º% B. Zdobycie Hiszpanii przez muzuÅ‚manów. º% A. porzÄ…dkuje system rzÄ…dzenia paÅ„stwem.
º% C. Zablokowanie przez Turków szlaków lÄ…dowych ze º% B. uÅ‚atwia sprawowanie wÅ‚adzy.
Wschodem. º% C. zapewnia najwiÄ™kszÄ… swobodÄ™ wÅ‚adcy.
º% D. wprowadza praworzÄ…dność i gwarantuje najwiÄ™cej wolnoÅ›ci.
Zadanie 16. (0-1)
Co nie było skutkiem wielkich wypraw geograficznych? Zadanie 20. (0-5)
Korzystając z poniższego drzewa genealogicznego, zdecyduj,
º% A. Udowodnienie teorii o kulistoÅ›ci Ziemi. czy poniższe zdania sÄ… prawdziwe, czy faÅ‚szywe. Wstaw X
º% B. Upadek Konstantynopola. w odpowiednie miejsce tabeli.
º% C. NapÅ‚yw dużej iloÅ›ci zÅ‚ota do Europy.
º% D. Powstanie wielkich imperiów kolonialnych.
Materiał do zadań 17-19.
W każdym państwie istnieją trzy rodzaje władz. (& )
Na mocy pierwszej panujący lub urzędnik stanowi prawa na
przeciąg pewnego czasu lub na stałe, tudzież poprawia lub znosi
prawa istniejÄ…ce. Na mocy drugiej rozstrzyga o wojnie lub poko-
ju, wyprawia lub przyjmuje poselstwa, strzeże bezpieczeństwa,
zapobiega najazdom. Na mocy trzeciej karze zbrodnie lub sÄ…dzi
spory pomiędzy poszczególnymi jednostkami. Tę ostatnią władzę
nazwiemy sądowniczą, drugą zaś po prostu władzą wykonawczą
państwa.
Gdzie w jednej osobie lub jednym ciele urzędowym władza pra-
wodawcza łączy się z władzą wykonawczą, tam nie masz wol-
ności, albowiem istnieje obawa, że ten sam monarcha lub ten
sam senat stanowić będzie prawa tyrańskie, by je wykonywać
po tyrańsku.
Nie masz również wolności, skoro władza sądownicza nie jest
oddzielna od władzy prawodawczej i wykonawczej. Jeśli złączona
PRAWDA FAA
SZ
jest z władzą prawodawczą, powstaje samowolność w stosunku
A. Jagiellonowie panowali w Polsce od 1351
do życia i wolności obywatela, albowiem sędzia będzie zarazem
do 1572 r.
prawodawcą. Jeśli jest złączona z władzą wykonawczą, sędzia
B. Ojczyzną rodu Jagiellonów była Litwa.
posiadać będzie siłę ujarzmiciela.
C. Aleksander był bratem Ludwika II, króla
Monteskiusz, O duchu praw, tłum. T. Boy-Żeleński
Węgier i Czech.
D. W XVI w. Jagiellonowie panowali w Polsce,
Litwie, Czechach i na Węgrzech.
Zadanie 17. (0-1)
E. Zygmunt II August był ostatnim Jagiello-
Głównym wątkiem cytowanego fragmentu tekstu jest:
nem na tronie polskim.
º% A. zakaz Å‚Ä…czenia wÅ‚adz w paÅ„stwie.
º% B. prawa czÅ‚owieka i obywatela.
º% C. trójpodziaÅ‚ wÅ‚adzy w paÅ„stwie. Zadanie 21. (0-1)
º% D. wolność wÅ‚adzy sÄ…downiczej. Które wydarzenie doprowadziÅ‚o do kryzysu politycznego
i gospodarczego Rzeczypospolitej w XVIII w.?
Zadanie 18. (0-1) º% A. Spory religijne, które staÅ‚y siÄ™ przyczynÄ… rozkÅ‚adu
Autor tekstu był filozofem żyjącym w czasach& instytucji sejmu.
º% B. Wojny Rzeczypospolitej w XVII w.
º% A. romantyzmu. º% C. DÅ‚ugoletnie bezkrólewie spowodowane przez wolne
º% B. oÅ›wiecenia. elekcje.
º% C. renesansu. º% D. Kryzys ogólnoeuropejski wywoÅ‚any przez inflacjÄ™ po
º% D. pozytywizmu. okresie odkryć geograficznych.
298 historia i wos | organizer gimnazjalny | |
w w w . g i m n a z j a l n i . p l
O r g a n i z e r g i m n a z j a l n y - H i s t o r i a + W O S
Materiał do zadań 22-24. bezpośredni cel ustanowienie bezpośredniej tyranii nad tymi
stanami. (& ) Przeto my, przedstawiciele Stanów Zjednoczonych
Przybył 23 marca i zatrzymał się pod murami miasta (& ). Tak się Ameryki zebrani na powszechnym Kongresie (& ) w imieniu
szczęśliwie złożyło (& ) stacjonujący w mieście oddział rosyjski i z upoważnienia ludu tych Kolonii, uroczyście zgłaszamy i oznaj-
wymaszerował. W tej sytuacji 24 marca (& ) mógł na Rynku kra- miamy, że te Zjednoczone Kolonie są i na mocy prawa mają być
kowskim, w obecności garnizonu polskiego i rozentuzjazmowa- wolnymi i niepodległymi Stanami, że Stany te są uwolnione od
nych mieszkańców, ogłosić powstanie i jako najwyższy naczelnik wszelkiego posłuszeństwa Brytyjskiej Koronie.
sił zbrojnych złożyć sławną przysięgę całemu narodowi polskie-
mu, a następnie na ratuszu podpisać akt powstania. 2. Przedstawiciele ludu francuskiego, zebrani w Zgromadzeniu
y
ródło: J.M. Małecki, Historia Krakowa dla każdego Narodowym, uznawszy, iż nieznajomość, zapoznanie lub pogarda
dla praw człowieka to jedyne przyczyny publicznych nieszczęść
Zadanie 22. (0-1) i zepsucia rządów, postanowili ogłosić w uroczystej deklaracji na-
Opisywane w tekście wydarzenie to: turalne, niezbywalne i święte prawa człowieka (& ).
Art. I. Ludzie rodzą się i pozostają wolnymi i równymi w pra-
º% A. powstanie listopadowe. wach. PodstawÄ… różnic spoÅ‚ecznych może być tylko wzglÄ…d na
º% B. powstanie styczniowe. pożytek ogółu.
º% C. insurekcja koÅ›ciuszkowska. Art. II. Celem wszelkiego zrzeszenia politycznego jest utrzyma-
º% D. powstanie krakowskie. nie przyrodzonych i niezbywalnych praw czÅ‚owieka. Prawa te to:
wolność, własność, bezpieczeństwo i opór przeciw uciskowi.
Art. III. y
ródło wszelkiej władzy zasadniczo tkwi w narodzie. Żad-
Zadanie 23. (0-1) ne ciało, żadna jednostka nie może sprawować władzy, która by
Które zdanie najdokładniej określa czas opisywanego wyraz
nie od narodu nie pochodziła.
wydarzenia? Art. IV. Wolność polega na tym, że wolno każdemu czynić wszystko,
co tylko nie jest ze szkodÄ… drugiego, korzystanie zatem z przyrodzo-
º% A. Po podpisaniu I rozbioru Polski. nych praw każdego czÅ‚owieka nie napotyka innych granic jak te,
º% B. W drugiej poÅ‚owie XVIII w., po III rozbiorze Polski. które zapewniajÄ… korzystanie z tych samych praw innych czÅ‚onków
º% C. Po przegranej wojnie w obronie Konstytucji 3 maja. spoÅ‚eczeÅ„stwa. Granice te mogÄ… być zakreÅ›lone tylko drogÄ… ustawy.
º% D. Po dokonaniu II rozbioru Polski.
Zadanie 26. (0-2)
Zadanie 24. (0-1) Dobierz do fragmentów tekstów prawidłowe tytuły. Wstaw
Co było skutkiem opisywanych wydarzeń? obok numerów odpowiednie litery.
Tekst 1.
º% A. Likwidacja autonomii Królestwa Polskiego.
º% B. III rozbiór i koniec Rzeczypospolitej.
Tekst 2.
º% C. Powstanie Królestwa Polskiego.
º% D. Likwidacja KsiÄ™stwa Warszawskiego. º% A. Powszechna Deklaracja Prawa CzÅ‚owieka i Obywatela
(1948).
º% B. Deklaracja Praw CzÅ‚owieka i Obywatela (1789).
Zadanie 25. (0-1) º% C. Konstytucja Stanów Zjednoczonych (1787).
Które wydarzenie z XVIII i XIX w. miaÅ‚o wpÅ‚yw na ksztaÅ‚t º% D. Deklaracja NiepodlegÅ‚oÅ›ci (1776).
nowożytnej demokracji?
º% A. Kongres wiedeÅ„ski. Zadanie 27. (0-1)
º% B. Wojna secesyjna w USA. Który z wymienionych aktów prawnych nie powstaÅ‚ w czasach
º% C. Zjednoczenie Niemiec. nowożytnych? Wpisz w okienko odpowiedniÄ… cyfrÄ™ 1 lub 2.
º% D. Wielka Rewolucja Francuska.
Materiał do zadań 26-29.
Zadanie 28. (0-2)
1. Uważamy za oczywiste te oto prawdy, że wszyscy ludzie są Podaj nazwy państw, w których powstały cytowane teksty.
stworzeni równi, że są obdarzeni przez swego Stwórcę pewnymi Wybierz z podanych niżej możliwości.
prawami, które nie są do odstąpienia; że do praw tych należą:
Tekst 1.
Życie, Wolność, i dążenie do Szczęścia; że w celu zabezpieczenia
tych praw zostały wśród ludzkości stworzone rządy, które opie- Tekst 2.
rają swą sprawiedliwą władzę na zgodzie rządzonych. Że kiedy
tylko jakaÅ› forma rzÄ…dów staje siÄ™ destruktywnÄ… w stosunku do º% A. Francja.
powyższych celów, jest prawem ludzi zmienić formÄ™ rzÄ…du. (& ) º% B. Anglia.
Historia panowania obecnego króla Wielkiej Brytanii jest histo- º% C. Rosja.
riÄ… ustawicznych krzywd i bezprawia, a wszystkie one majÄ… za º% D. Stany Zjednoczone.
historia i wos | organizer gimnazjalny | | 299
w w w . g i m n a z j a l n i . p l
O r g a n i z e r g i m n a z j a l n y - H i s t o r i a + W O S
Zadanie 29. (0-1) Zadanie 33. (0-1)
Jaka wartość lub opinia jest wspólna dla obu tekstów? Zaznacz poprawną nazwę procesu historycznego, który
spowodował wzrost wydobycia surowców w XIX w.
º% A. Opór przeciwko każdej wÅ‚adzy.
º% B. Równość ekonomiczna. º% A. Rewolucja cen.
º% C. y
ródÅ‚em wÅ‚adzy jest naród. º% B. Rewolucja przemysÅ‚owa.
º% D. Odrzucenie republiki jako formy sprawowania wÅ‚adzy. º% C. Merkantylizm.
º% D. Globalizacja.
Zadanie 30. (0-1)
Zaznacz wydarzenie, które nie było przyczyną I wojny Zadanie 34. (0-1)
światowej. Zaznacz nazwę procesu ekonomicznego zaprezentowanego
w tabeli, który był charakterystyczny dla państw
º% A. Spory kolonialne pomiÄ™dzy paÅ„stwami europejskimi. europejskich w drugiej poÅ‚owie XIX w.
º% B. Wzrost nastrojów rewolucyjnych w Rosji.
º% C. Wojny lokalne na BaÅ‚kanach. º% A. Inflacja.
º% D. Powstanie bloków militarnych trójporozumienia º% B. Stagnacja gospodarcza.
i trójprzymierza. º% C. Wzrost gospodarczy.
º% D. Kryzys gospodarczy.
Materiał do zadań 31-34.
Materiał do zadań 35-36.
Stany
Nazwa
Francja Anglia Rosja Niemcy Zjedno- Korupcja to pojęcie nieostre, które trudno poddać definiowaniu,
państwa
czone
szczególnie w sposób możliwy i przydatny w socjologicznych
badaniach empirycznych. W słownikowej definicji tego pojęcia
zwraca się przede wszystkim uwagę na demoralizujący, a więc
rok 1870 1900 1870 1900 1870 1900 1870 1900 1870 1900
niezgodny z przyjętym w społeczeństwie systemem wartości,
charakter korupcji  korupcja oznacza rozkład, zepsucie moralne,
produkcja
wykorzystywanie machinacji łapówkarskich (& ). Słownik języka
surówki że-
1,2 2,7 6,7 9,7 0,4 4,0 1,7 8,5 1,9 13,7
laza w mln polskiego (& ) za korupcję uznaje "przyjmowanie lub żądanie
ton
przez pracownika instytucji państwowej lub społecznej korzy-
ści majątkowej lub osobistej w zamian za wykonanie czynności
wydobycie
urzędowej lub za naruszenie prawa". W tej definicji akcent pada
węgla 17 26 125 185 10 27 42 89 41 143
na instytucjonalno-prawne aspekty korupcji.
w mln ton
y
ródło: www.batory.org.pl (Warszawa 2001)
Zadanie 31. (0-1) Zadanie 35. (0-1)
Na podstawie tabeli zdecyduj, które z państw w latach Według cytowanego tekstu koniecznym warunkiem istnienia
1870-1900 odnotowało największą dynamikę produkcji korupcji jest:
surówki żelaza.
º% A. przyjmowanie podarków od innych osób.
º% A. Francja. º% B. wykonanie dla innej osoby czynnoÅ›ci urzÄ™dowej lub
º% B. Anglia. prawnej.
º% C. Rosja. º% C. uzyskanie korzyÅ›ci majÄ…tkowej lub osobistej.
º% D. Niemcy. º% D. uzyskanie przez organy Å›cigania informacji o korupcji.
º% E. Stany Zjednoczone.
Zadanie 36. (0-1)
Zadanie 32. (0-1) Według cytowanego tekstu korupcja jest zjawiskiem
Wpisz nazwę tego z państw, które w latach 1870-1900 miało nagannym, ponieważ:
najmniejszą dynamikę wydobycia węgla.
º% A. ksztaÅ‚tuje siÄ™ grupa ludzi bardzo bogatych.
º% A. Francja. º% B. uÅ‚atwia pracÄ™ urzÄ™dnikom.
º% B. Anglia. º% C. demoralizuje i jest niezgodna z powszechnie przyjÄ™tymi
º% C. Rosja. normami.
º% D. Niemcy. º% D. pieniÄ…dze uzyskane w tym procederze przekazywane sÄ…
º% E. Stany Zjednoczone. poza kontrolÄ… paÅ„stwa.
300 historia i wos | organizer gimnazjalny | |
w w w . g i m n a z j a l n i . p l
O r g a n i z e r g i m n a z j a l n y - H i s t o r i a + W O S
Zadanie 37. (0-1) Zadanie 38. (0-1)
Traktat o Unii Europejskiej, zwany traktatem z Maastricht, Na podstawie wykresu zdecyduj, czy poniższe zdania są
został podpisany w roku: prawdziwe, czy fałszywe. Wstaw X w odpowiednie miejsce
tabeli.
º% A. 1951.
PRAWDA FAA
SZ
º% B. 1957.
º% C. 1989.
A. Polska jest krajem, w którym bardzo
º% D. 1992.
dobrze na tle innych państw działa społe-
czeństwo obywatelskie.
B. Najwięcej organizacji społecznych wystę-
Materiał do zadania 38.
puje w państwach skandynawskich.
C. Największą liczbę organizacji społecznych
Przeciętna liczba organizacji, do których należą respondenci
w Polsce odnotowano w 2009 r.
w wieku 16 i więcej lat
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3
Zadanie 39. (0-3)
Dopasuj do wymienionych instytucji ich kompetencje. Wpisz
Szwecja
2,6
litery A-C w odpowiednie rubryki tabeli.
Dania 2,5
º% A. Sejm RP.
Norwegia 2,4
º% B. TrybunaÅ‚ Konstytucyjny.
Holandia 2,3
º% C. Rada Ministrów.
Austria 2,1
1. Orzekanie w sprawach skarg konstytucyjnych.
Luksemburg 2
2. Opracowanie projektu budżetu i kierowanie jego wyko-
Belgia 1,6
naniem.
3. Stanowienie prawa, czyli uchwalanie ustaw.
Irlandia 1,6
Finlandia 1,6
Anglia 1,6
Zadanie 40. (0-1)
Co jest najważniejszym celem banku centralnego
Niemcy
1,6
(Narodowego Banku Polskiego) w Polsce?
Izrael
1,3
º% A. Walka z inflacjÄ… poprzez wpÅ‚ywanie na odpowiedni
Francja
1
poziom cen w gospodarce.
º% B. Edukacja ekonomiczna obywateli.
SÅ‚owenia
0,9
º% C. Udzielanie kredytów i pożyczek konsumpcyjnych.
Hiszpania 0,7
º% D. Sprzedaż obligacji skarbu paÅ„stwa.
WÅ‚ochy 0,6
Portugalia 0,5
Zadanie 41. (0-1)
Które stwierdzenie prawidłowo ocenia zdefiniowane poniżej
Grecja
0,4
zjawisko?
Węgry
0,4
Dziura budżetowa to sytuacja, w której państwo ma więcej wy-
Polska ESS
0,3
datków niż dochodów.
Polska DS. 2003 0,14
º% A. Jest zjawiskiem normalnym w gospodarce i zawsze
Polska DS. 2005 na jej pokrycie państwo może pożyczyć pieniądze za
0,15
granicÄ….
Polska DS. 2007
0,2
º% B. Jest zjawiskiem negatywnym, ponieważ zwiÄ™ksza
dług publiczny, za który wcześniej czy póz
niej wszyscy
Polska DS. 2009 0,17
będziemy musieli zapłacić.
º% C. Powinna zmusić paÅ„stwo do szybkiego dodrukowania
y
ródło: dla wszystkich krajów, włącznie z Polską ESS  European Social pieniędzy.
Survey 2002, dla Polski DS  Diagnoza SpoÅ‚eczna z lat 2003-2009. º% D. Nie ma wpÅ‚ywu na sytuacjÄ™ gospodarczÄ… paÅ„stwa.
historia i wos | organizer gimnazjalny | | 301
w w w . g i m n a z j a l n i . p l
O r g a n i z e r g i m n a z j a l n y - H i s t o r i a + W O S
KLUCZ PUNKTOWANIA
ZADAC

numer 36. C. 0-1
odpowiedz
punktacja
zadania
37. D. 0-1
1. C. 0-1
38. A. F 0-3
2. A. 0-1
B. P
3. B. 0-1 C. F
4. C. 0-1 39. 1. B. 0-3
2. C.
5. D. 0-1
3. A.
6. C. 0-1
40. A. 0-1
7. C. 0-1
41. B. 0-1
8. A. 0-1
9. C. 0-1
10. A. 3. 0-3
B. 2.
C. 1.
11. D. 0-1
12. C. 0-1
13. C. 0-1
14. A. A. 0-3
B. C.
C. B.
15. C. 0-1
16. B. 0-1
17. D. 0-1
18. B. 0-1
19. D. 0-1
20. A. F 0-5
B. P
C. F
D. P
E. P
21. B. 0-1
22. C. 0-1
23. D. 0-1
24. B. 0-1
25. D. 0-1
26. Tekst 1  D. 0-2
Tekst 2  B.
27. 1. 0-1
28. Tekst 1  D. 0-2
Tekst 2  A.
29. C. 0-1
30. B. 0-1
31. C. 0-1
32. A. 0-1
33. B. 0-1
34. C. 0-1
Więcej zadań dostępnych jest
35. C. 0-1
w Organizerze gimnazjalnym
302 historia i wos | organizer gimnazjalny | |
- Historia + WOS
w w w . g i m n a z j a l n i . p l