KONFERENCJA ABDOS 65
i perspektywy rozwojowe bibliotek naukowych, ruchu wydawniczego i handlu książką w Europie Wschodniej oraz nowych krajach związkowych RFN”, „Przemiany społeczno-polityczne w Europie Wschodniej, Środkowo-Wschodniej i Południowo-Wschodniej w zwierciadle powszedniego dnia bibliotek”, „Wpływ przemian społecznych we wschodnich Niemczech i Europie Wschodniej na literaturę dla dzieci i młodzieży w tej strefie świata”, „Badania nad Europą Wschodnią prowadzone w nowych krajach związkowych RFN”, „Informacja o piśmiennictwie na drodze od drukowanych do elektronicznych mediów”. Osobne posiedzenie poświęcono zagadnieniu gromadzenia i uzupełniania zbiorów w świetle aktualnych potrzeb i możliwości oraz wolnym tematom.
Spotkanie w Lipsku zgromadziło 100 uczestników z 20 krajów; z Polski byli obecni — oprócz piszącego te słowa — mgr Izabela Motowilczuk (Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie) i mgr Weronika Nieznanowska (Bibl. Gł. Pomorskiej Akad. Med. w Szczecinie).
Wygłoszono ogółem 31 referatów, nie licząc szeregu komunikatów. Otwarcia konferencji dokonał dyrektor Instytutu Geografii, prof. dr Alois Mayr, po czym referat inauguracyjny nt „Sieć miast łączy Środkową i Wschodnią Europę — tendencje rozwoju i perspektywy miast i systemów miejskich w Środkowej i Wschodniej Europie” przedstawił dr Frankdieter Grimm. Dalsze referaty dotyczyły m.in. aktualnej sytuacji bibliotek w Albanii i Macedonii, rozwoju bibliotek uniwersyteckich na Węgrzech, położenia bibliotek w Rosji, działalności bibliotek we wschodnioniemieckich krajach związkowych po zjednoczeniu Niemiec, wpływu przemian społeczno-politycznych w Europie Wschodniej na pracę bibliotekarzy w Czechach, Bułgarii, Chorwacji i Niemczech, stanu literatury dla dzieci i młodzieży w RFN, na Węgrzech, na Łotwie, w Czechach i w Słowacji, źródeł informacji w sieci Internet, konwersji retrospektywnej w bibliotekach Czech, gromadzenia zbiorów w bibliotekach Serbii, Białorusi i Estonii. Polskim przyczynkiem do programu konferencji był mój referat pt. „Przemiany w ruchu wydawniczym i bibliotekarstwie polskim oraz ich wpływ na zbiory i potencjał informacyjny bibliotek”, poświęcony trudnościom w zaopatrzeniu placówek bibliotecznych w piśmiennictwo o różnej orientacji światopoglądowej i politycznej, jakie to trudności występują mimo zmiany ustroju.
Stosownie do przyjętego zwyczaju, przedpołudnie jednego dnia przeznaczono na zwiedzanie lipskich instytucji kulturalnych i naukowych — do wyboru: Książnicy Niemieckiej (Deutsche Bucherei), stanowiącej obecnie jedną z bibliotek narodowych RFN, Biblioteki Uniwersyteckiej, bibliotek miejskich, Muzeum Sztuk Pięknych, Wydawnictwa K. G. Saur, Wyższej Szkoły Grafiki i Sztuki Książki. Spora grupa uczestników konferencji wybrała Książnicę, mniej osób odwiedziło Bibliotekę Uniwersytecką, która dopiero teraz odbudowuje większą część swoich pomieszczeń zrujnowanych w czasie wojny, w tym wielką czytelnię (prowizoryczna czytelnia ogólna i czasopism funkcjonuje od lat w sali służącej przedtem do innych celów). Znaczna liczba studentów i pracowników uczelni korzysta przy tym z agend uczelnianej sieci bibliotecznej w nowym gmachu uniwersytetu, co rozwiązuje w pewnym stopniu problem szerszego dostępu do zbiorów, dużych i cennych.
Ostatni dzień lipskiego spotkania grupy ABDOS zajęła wycieczka w dolinę rzeki Muldy. Zwiedzono zabytkowy dom — muzeum wydawcy Goschena, będący z początkiem XIX w. miejscem spotkań literackich; bywał tu m.in. Friedrich Schiller, przychodząc — tak jak inni uczestnicy — pieszo z Lipska (odległość wynosi ok. 30 km).
Następna konferencja ABDOS, mająca się odbyć od 13 do 16.05.1996 r. w Kilonii, będzie obradować w Instytucie Gospodarki Światowej (Institut fur Weltwirtschaft), którego biblioteka pełni rolę centralnej biblioteki ekonomicznej RFN. Przewiduje się następujące kierunki tematyczne obrad: naukowe piśmiennictwo z zakresu ekonomii i gospodarki, biblioteki i informacja w krajach bałtyckich, systemy informacyjne, multimedialne banki danych, aktualne zagadnienia bibliotekarstwa w Europie Środkowo-Wschodniej.
Teksty referatów i inne materiały konferencji w Lipsku będą opublikowane w kolejnym tomie 19. serii Staatshihliothek zu Berlin. Preussicher Kulturbesitz. Veróffentlichungen der Osteuro-pa-Ahteilung, której wydawcą naukowym jest dr F. Gómer.
Zbigniew Żmigrodzki
Maszynopis wpłynął do redakcji 2H września 1995 r.