2964938986

PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA. 427

Badań i obrony chrystyanizmu podjęło się kilku najznakomitszych teologów. Ksiądz Hettinger opracował obecnie drugie wydanie swego Lehrbuch der FundamentalTheologie und Apolo-getiJc (Herder), dzieła należącego do wspomnianej wyżej biblioteki teologicznej. Ks. Hettinger w swej Apologie des Christentlmms, której kilka wydań już się pojawiło , okazał się prawdziwym mistrzem w swym zawodzie; przekład utworu tego na język francuski i angielski dał go poznać za granicą. Ojciec św. polecił Het-tingerowi przetłumaczyć wszystkie swe encykliki na język niemiecki i w ważnych okolicznościach niejednokrotnie do rady go powołuje. Apologia jego ponętną wabiąca formą, równie dla świeckich, jak dla uczących się teologii wybornie się nadaje.

Obok ks. Hettingera, stoi inny dzielny szermierz, 0. Albert Marga Weiss 0. P., autor dzieła: Apologie des Christenthums vom Standpunkt der Sitte und Cultur 5 tomów. Dzieło to nie zna ani scholastycznych tez i odróżnień, ani nie stara się o zdanie niejako sprawy z całego nowoczesnego piśmiennictwa, lecz połączyło jasność scholastyki z nowoczesną wiedzą. Niestety dzieło Weissa nie rozpowszechniło się tak, jakby tego pragnąć należało. „Literatura budująca, mówi ks. Hettinger, wzięła teraz rozbrat z teologią i pomimo, iż wymaga gruntownego teologicznego wykształcenia , jasnej świadomości stanu dusz i bogatego doświadczenia, stała się polem popisu dla powierzchownych i początkujących pisarzy^. W dziele Weissa pobożność łączy się z teologią, dla tego też ta książka nie dając się czytać pobieżnie, zmusza do głębszego zastanowienia się. Pomimo tego dzieło to w chwili ukazania się piątego tomu, w dziesięć lat po swojem rozpoczęciu doczekało się nowego wydania.

Ks. Hettinger ze stanowiska spekulatywnego wiarę tłumaczy, Weiss etykę przedstawia, wyjaśnia i broni; trzecim w tym szeregu pisarzów jest 0. Schanz₉ autor książki Apologie des Christenthums. Schanz jest egzegetą, dla tego też porusza wyjątkowo pytania, mające związek z Pismem Świętem. Praca jego jest najbardziej na dobie, ponieważ najnowsze zarzuty przeciw chrześcijaństwu miotane, na tym właśnie gruncie się opierają. Dzieło to zostało przełożonem na język angielski. Do prac apologetycznych należą także Briefe ans Wittemberg Gottlieba (pseudonim), którego po-