3184153075

478 R. DĄBROWSKA [12]

Istnieje ponadto możliwość mutacji powodująca szczególną wrażliwość systemu regulacji na wszelkie manipulacje biochemiczne i wówczas zachowanie białek in vitro może nie być odbiciem zachowania tych białek in vivo.

Brak kontroli poprzez aktynę w mięśniach mięczaków czy ramieniono-gów może sugerować obniżenie syntezy troponiny. Poddanie elektroforezie bardzo dużej ilości preparatu cienkich filamentów małża przegrzebka (Aeąuipecten irridians) uwidacznia obecność niewielkiej ilości białek, które mogą odpowiadać składnikom troponiny. I tak np. stosunek molowy białka

0    masie cząsteczkowej 25 000 (prawdopodobnie TN—I) do tropomiozyny wynosi 0,2:1, podczas gdy w mięśniach posiadających system kontroli związany z aktyną ten stosunek wynosi 1:1 (cyt. wg 34). Możliwe również, że w mięśniach mięczaków wytwarzany jest nieaktywny mutant troponiny, który stracił już zdolność interakcji z aktyną i tropomiozyną. Z frakcji rozpuszczalnej mięśni przegrzebka wyizolowano niedawno białko o masie cząsteczkowej 22 000, które pod względem zdolności wiązania wapnia przypomina składnik TN—C troponiny, ale podobnie jak parwalbuminy — białka wiążące wapń i występujące głównie u niższych kręgowców (40) nie posiada funkcji w regulacji cyklu skurczowo-rozkurczowego mięśni (cyt. wg 34). Pomimo braku funkcjonalnych homologii między TN—C, parwalbumina-mi oraz lekkimi łańcuchami miozyny LC_A1 i LC_A2 (28), białka te wykazują duże podobieństwa w sekwencji aminokwasów oraz strukturze trzeciorzędowej, co sugeruje, że mogą one pochodzić od wspólnego prekursora (41—43). Sądzi się, że TN—C i lekkie łańcuchy LC_A, i LC_A2 powstały z mniejszej cząsteczki na drodze duplikacji genów (41).

Brak kontroli poprzez miozynę w mięśniach kręgowców czy niektórych przedstawicieli stawonogów nie jest wynikiem braku „regulacyjnych” łańcuchów lekkich. Badania Kendrick-Jonesa wskazują, że LCotnh mięśni szkieletowych królika może zastępować w pełni LC_EDTA mięśni mięczaków (44). Zaskakujące jest jednak, że miozyna kręgowców, jak też hybrydy miozyny kręgowców pozbawionej LC_DTNB z LC_EDta mięczaków nie są wrażliwe na działanie jonów wapnia po połączeniu z czystą aktyną (30,44). Wydaje się więc, że brak systemu regulacji związanego z miozyną w mięśniach kręgowców może być efektem albo zmian w ciężkim łańcuchu miozyny, które uniemożliwiają jego prawidłową interakcję z lekkimi łańcuchami, albo inaktywacją tego systemu regulującego podczas preparatyki aktomio-zyny czy miofibryli. Tak np. wytrącanie miozyny z mięśni niektórych owadów — jak np. Lethocerus cordojanus (pluskwiak wodny) lub szarańczy

1    ponowne jej rozpuszczenie powoduje zanik jej odpowiedzi na działanie jonów wapnia po połączeniu z aktyną (35).

Obserwacje wpływu jonów wapnia na fluorescencję LC_nTNB (45), na lepkość i sedymentację syntetycznych i naturalnych miozynowych filamentów (45) oraz na ułożenie przestrzenne główek miozyny rozciągniętych mięśni (gdzie nie dochodzi do interakcji grubych i cienkich filamentów) (47) nie dają wprawdzie dowodów na istnienie kontroli poprzez miozynę w