3197489803

OPRACOWANIE EKOFIZJOGRAFICZNE PODSTAWOWE DLA MIASTA OPOLA

trzeciorzędowym i czwartorzędowym. W wyniku następujących po sobie procesów tektonicznych, glacjalnych, fluwioglacjalnych, peryglacjalnych i fluwialnych doszło do przeobrażenia starszego, kredowego podłoża i ukształtowania współcześnie obserwowanych form morfologicznych.

3.1.1.3.1. Ewolucja rzeźby.

Najważniejsze dla dzisiejszej rzeźby miasta procesy morfologiczne zapoczątkowane zostały w schyłkowym okresie ery mezozoicznej. Występujący na tym terenie w okresie gómo-kredowym zalew morski doprowadził do wykształcenia miąższych pokładów piaskowców marglistych, wapieni marglistych i margli, budujących dzisiaj główną jednostkę morfologiczną miasta - Garb Groszowicko - Opolski. W okresie trzeciorzędowym, wskutek procesów orogenicznych, towarzyszących ponownemu wypiętrzeniu Sudetów, na ich przedpolu uformowała się sieć uskoków tektonicznych, wykorzystana przez tworzącą się trzeciorzędową, plioceńską sieć rzeczną praOdry i praMałej Panwi, które okalały od strony zachodniej Garb Groszowicko - Opolski (linia przebiegu Ligota Prószkowska, Pucnik, Komprachcice, Dąbrowa, Ciepielowice, Poręba, Narok). W okresie czwartorzędowym, w okresie plejstoceńskim obszar miasta podlegał dwukrotnemu zlodowaceniu (zlodowacenie południowopolskie i środ-kowopolskie - stadiał Odry) - nasuwaniu i regresji lądolodu skandynawskiego oraz towarzyszących mu procesom peryglacjalnym, charakterystycznym dla przedpola lodowca. Towarzyszyło mu osadzanie wysokich teras rzecznych (preglacjalnych), moreny dennej oraz osadów wodno - lodowcowych i fluwialnych, wykształconych w postaci fragmentów wysoczyzno-wych i kemów, teras średnich - starszej, środkowopolskiej i młodszej, bałtyckiej.

Na okres zlodowacenia środkowopolskiego i północnopolskiego przypada również ewolucja przebiegu pradoliny Odry. W okresie zlodowacenia środkowopolskiego nastąpiło całkowite i ostateczne zasypanie preglacjalnego, zachodniego odcinka pradoliny. W okresie in-terglacjału eemskiego, wskutek odnowienia trzeciorzędowych stref dyslokacyjnych nastąpiło głębokie rozcięcia płaskiej powierzchni, przerzucenie koryta Odry do współczesnej doliny. W okresie zlodowacenia północnopolskiego procesy akumulacyjne doprowadziły do utworzenia terasy bałtyckiej. Po ustąpieniu lądolodu północnego meandrująca rzeka doprowadziła do jej rozcięcia, utworzenia subsekwentnego przełomu Odry przez kredę opolską i uformowania w jej obrębie systemu współczesnych, holoceńskich teras zalewowych, z pokrywami madowy-mi.

3.1.1.3.2. Hipsometria terenu

Pod względem hipsometrycznym obszar miasta wykazuje stosunkowo małe zróżnicowanie, z maksymalną różnicą wysokości dochodzącą do 31 m. Najniższy punkt na terenie miasta występuje w północnej części, w strefie ujściowej Małej Panwi do Odry wznosząc się do wysokości ok. 147.0 m n.p.m., maksymalne wzniesienie kulminuje na terenie Nowej Wsi Królewskiej, osiągając ok. 178.0 m n.p.m.

Generalnie pod względem hipsometrycznym teren miasta podzielić można na dwie zróżnicowane wysokościowo strefy, rozdzielone przepływającą centralnie rzeką Odrą. Część zachodnia, generalnie niższa, wykazuje zróżnicowanie wysokościowe od ok. 150 m n.p.m. w obrębie teras zalewowych Odry, poprzez ok. 152 w rejonie Bierkowic, do ok. 155 - 160 m pomiędzy Bierkowicami i Osiedlem XXV - lecia (strefa wysoczyzny plejstoceńskiej) i maksymalnie 173.0 m n.p.m. na skłonach Wzgórz Winowskich. Po stronie wschodniej, generalnie wyższej, obszar maksymalnego obniżenia występuje w strefie ujściowej Małej Panwi, osiągając ok. 147.0 m n.p.m. Przeważająca, centralna część terenu (Garb Groszowicko - Opolski)

Konsorcjum ECOPLAN / GRUNT 10