3220342667

IV rok

BUDOWLE PIĘTRZĄCE

Budowlą piętrzącą lub przegrodą nazywamy obiekt, którego celem jest stworzenie lub utrzymanie różnicy wód powyżej i poniżej budowli (Fanti i in., 1972). Najczęściej budowle piętrzące wykonane są w dolinach rzek i ich celem jest spiętrzenie wody w rzece. W warunkach polskich spiętrzenie wody ma najczęściej na celu wielozadaniowe wykorzystanie zbiornika, np.:

1.    ochrona przeciwpowodziowa poprzez zmniejszenie fali powodziowej w utworzonym zbiorniku,

2.    wyrównanie i powiększenie przepływów niskich dla potrzeb żeglugi, polepszenie warunków rozcieńczania ścieków, dostarczanie niezbędnej ilości wody dla ujęć znajdujących się przy zbiorniku lub poniżej zbiornika,

3.    wykorzystanie energii wody powstałej w wyniku koncentracji spadu dla produkcji energii elektrycznej,

4.    spiętrzenie wody dla potrzeb powiększenia głębokości żeglugowych,

5.    zabezpieczenie niezbędnej rzędnej zwierciadła wody przy ujęciu,

6.    zmiana ruchu rumowiska unoszonego i wleczonego przez zatrzymanie go w zbiorniku (zapory przeciw rumowiskowe),

7.    stworzenie terenów rekreacyjnych.

Budowle piętrzące możemy podzielić zależnie od:

•    przeznaczenia,

•    materiałów, z których zostały wykonane,

•    konstrukcji,

•    sposobu przepuszczania wód,

•    urządzeń do przepuszczania wód.

W technicznym języku polskim mamy dwa określenia dla budowli piętrzącej: zapora i jaz. Ścisłe rozgraniczenie nie jest ustalone. Różnicować je możemy według dwóch kiyteriów: wielkości zbiornika, jaki został utworzony prze budowlę piętrzącą,

wysokość obiektu.