Regulacje prawne dotyczące ochrony pracy
Podstawowy zespół przepisów prawnych dotyczących ochrony pracy zawarty jest w ustawie z 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późniejszymi zmianami). Ustawa Kodeks Pracy jest jednym z częściej nowelizowanych aktów prawnych. Spowodowane jest to koniecznością dostosowania aktów normatywnych do potrzeb rozwijającego się świata. Jako przykład można podać wprowadzenie do K.P. pojęcia mobbingu, molestowania seksualnego czy zdefiniowanie pojęcia pracy na odległość -telepracy. Jest niemal pewne, iż każdego roku będą nas czekać kolejne zmiany w tym dokumencie.
Z punktu widzenia bhp najważniejszą częścią Kodeksu Pracy jest Dział X zatytułowany „Bezpieczeństwo i higiena pracy”. Reguluje on następujące kwestie:
- podstawowe obowiązki pracodawcy,
- prawa i obowiązki pracownika,
- obiekty budowlane i pomieszczenia pracy,
- maszyny i inne urządzenia techniczne,
- substancje chemiczne oraz procesy i prace szczególnie szkodliwe dla zdrowia lub niebezpieczne,
- profilaktyczna ochrona zdrowia,
- wypadki przy pracy i choroby zawodowe,
- szkolenia,
- środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze,
- służba bezpieczeństwa i higieny pracy,
- konsultacje w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz komisje bhp,
- obowiązki organów sprawujących nadzór nad przedsiębiorstwami lub innymi jednostkami organizacyjnymi państwowymi albo samorządowymi,
- przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące wykonywania prac w różnych gałęziach pracy.
Dział X Kodeksu Pracy, jak i inne akty prawne obowiązujące w naszym kraju, mają swoje źródło w art. 66 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej - aktu prawnego najwyższej rangi stanowiącego, że: Każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
Nadzór nad przestrzeganiem przepisów bhp sprawuje głównie Państwowa Inspekcja Pracy, jak również Państwowa Inspekcja Sanitarna, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Urząd Dozoru Technicznego, Państwowa Straż Pożarna i Policja. Państwowa Inspekcja Pracy jest organem podległym bezpośrednio Sejmowi i niezależnym od administracji państwowej.
W Polsce istnieje również społeczny nadzór nad przestrzeganiem przepisów bhp. W zakładach pracy, w których funkcjonują związki zawodowe może być powołana Społeczna Inspekcja Pracy. Jeśli w zakładzie nie działa żadna organizacja związkowa, a zatem nie ma społecznego inspektora pracy, nadzór sprawuje przedstawiciel pracowników.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9