3544073619

B

Nowelizacja ustawy

- Prawo o szkolnictwie wyższym, projekt z dnia 15 marca 2013 r. -

coraz bliżej realizacji

Jest to już druga nowelizacja Prawa o szkolnictwie wyższym, ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. i po analizie proporcji sądzić można, że nie ostatnia.

1. Cele regulacji w projekcie to w szczególności:

a)    dostęp do studiów wyższych osób po 25. roku życia — uczenie się pizez cale życie,

b)    zapewnienie lepszej jakości kształcenia -autonomia programowa uczelni,

c)    dostosowanie uczelni do skutków niżu demograficznego,

d)    doprecyzowanie niektórych dotychczasowych rozwiązań ustawowych.

Istotnym elementem zmian jest ułatwienie dostępu do studiów wyższych osobom dojrzałym (po 25. roku życia) — umożliwienie im ukończenia studiów w specjalnym trybie z następującymi

-    5-letniego doświadczenia po uzyskaniu matury,

-    potwierdzania wiadomości i kompetencji zdobytych poza systemem szkolnictwa wyższego, a w tym: samodoskonalenia się, praca zawodowa, uczestnictwo w kursach i szkoleniach, w kolegiach zawodowych funkcjonujących w oświacie itp.

Mimo niżu demograficznego, rośnie liczba studentów na tzw. kierunkach masowych i „równanie w dół”. Konkurencją winna więc być jakość różnym typom uczelni. Nowe mechanizmy winny doprowadzić do wyraźnego odróżnienia zadań uczelni akademickich - zobowiązanych do prowadzenia badań naukowych i szczególnie z nich rozliczanych - od zadań uczelni zawodowych.

-    Uczelnie zawodowe będą się specjalizować w kształceniu na kierunkach praktycznych, gdzie jakość kształcenia determinować będą umiejętności praktyczne absolwentów.

-    Uczelnie akademickie będą przeprofilowane w uczelnie, w których kształcenie powiązane będzie z badaniami naukowymi przy udziale studentów

W ten sposób, w niedalekiej przyszłości, system szkolnictwa wyższego składać się będzie z\

-    uczelni zawodowych o profilu praktycznym (zawodowym), przygotowujących absolwentów do potrzeb rynku pracy,

-    uczelni akademickich, koncentrujących się na programach ogólnoakademickich i kiedy większość jednostek podstawowych uzyska status „KNOW", staną się one uczelniami badawczymi.

Pojawią się także nowe warunki wymagane przy realizacji kształcenia interdyscyplinarnego. Prace dyplomowe zostaną włączone do ogólnopolskiego repozytorium, stanowiącego część sys-

Zaproponowane zmiany umożliwią lepszą ocenę efektów kształcenia i usprawnią tryb postępowania pizy uruchamianiu i zawierzaniu kierunków studiów zarówno w uczelniach publicznych jak i niepublicznych, a także pizy likwidacji uczelni niepublicznych. Studentom zapewniony zostanie skuteczny dostęp do informacji o uczelniach, które nie przestrzegają prawa i o kierunkach studiów, które otrzymały negatywną ocenę Polskiej Komisji

Akredytacyjnej (PKA). Doprecyzowane zostaną: regulacje dotyczące dotacji projakościowej; warunki tworzenia spółek celowych przez uczelnie; zmiany nazw uczelni publicznych w drodze rozporządzenia

Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

2. Zakres regulacji w projekcie nowelizacji

2.1. Ułatwienie dostępu do studiów osobom dojrzałym (powyżej 25. roku życia) jako zaspokojenie potrzeby uczenia się przez cale życie

W Polsce dominuje model uczenia się do 25. roku życia. Kształcenie formalne lub nieformalne w wieku powyżej 25 lat należy do najniższych w Unii Europejskiej i obejmuje zaledwie 5%. Pogłębia się niedostosowanie kwalifikacji pracowników o dłuższym stażu do potrzeb rynku pracy. W gmpie wiekowej do 64. roku życia, poziom zatrudnienia wynosi 64,8%, przy średniej w Unii Europejskiej wynoszącej 68,6%.

Stopień wdrażania systemów zaliczania kwalifikacji nieformalnych w procesie uczenia się przez cale życie, podzielony na 4 grupy, Polska obok siedmiu innych krajów należy do krajów najmniej zaawansowanych we wdrażaniu tego systemu. Propozycja ustawowa ma nas zbliżyć do krajów o najwyższym poziomie aktywności zawodowej (np. kraje skandynawskie, Francja), gdzie istnieje powszechna możliwość przechodzenia ze świata pracy do świata edukacji i odwrotnie. Kwalifikacje można uzupełniać, w miarę potrzeb gospodarczych, w wieku dorosłym.

Dla osób powyżej 25. roku życia projekt ustawy przewiduje potwierdzanie efektów uczenia się osobom posiadającym świadectwo dojrzałości i 5 lat doświadczenia zawodowego po maturze, dla podjęcia studiów I stopnia lub jednolitych studiów magisterskich, albo tytuł zawodowy licencjata, inżyniera lub równorzędny i 3 lata doświadczenia zawodowego po ukończeniu takich studiów, przy ubieganiu się o przyjęcie na studia II stopnia. W pizypadku posiadania tytułu zawodowego magistra/magistra inżyniera, wystarczyłoby 2-letnie doświadczenie zawodowe.

Natomiast wymagania dotyczące uczelni realizujących powyższy system kształcenia to między innymi pozytywna ocena Polskiej Komisji Akredytacyjnej - programowa lub instytucjonalna, w przypadku braku oceny - uprawnienie do nadawania stopnia doktora nauk. Studia te dla osób pracujących będą odpłatną usługą edukacyjną. Natomiast osoby niepracujące będą mogły skorzystać z odnośnych programów wsparcia, przygotowywanych pizez Ministra Pracy i Polityki Społecznej.