3576901519

Wartość (mld USD)

Kraj    Nazwa projektu

ZEA-Dubaj    Dubai Waterfront

ZEA-Dubaj

Oman

Khairan Residential Madinat Al Sharq Blue City

Tabela 1. Największe projekty budowlane realizowane na obszarze MENA

Źródło: opracowanie własne, na podstawie informacji zawartych na stronach internetowych wanie lub dzierżawienie nieruchomości. Dubaj, Abu Dha-bi, Oman i Bahrajn wprowadziły przepisy zezwalające obcokrajowcom na nabywanie nieruchomości w ściśle określonych obszarach kraju (freehold property)^z.

Znaczny popyt na powierzchnie mieszkalne, biurowe i komercyjne czyni z regionu GCC ogromy plac budowy. Jak obliczono, w drugiej połowie 2006 roku około jednej czwartej ilości dźwigów budowlanych w skali światowej pracowało w samym Dubaju. Do tego doliczyć trzeba znaczne ilości maszyn w Abu Dhabi i Doha oraz pracujące w innych krajach Zatoki Perskiej. W sumie może oznaczać to udział rzędu 40% w skali światowej¹⁵. Przedstawiona miara nie jest w pełni naukowa, jednak dobrze oddaje skalę zjawiska.

Poza sektorem nieruchomości inwestycje realizowane są także w sektorze przemysłowym. Według szacunków HSBC Bliski Wschód jest obecnie największym rynkiem dla project finance. Wartość w dolarach finansowania długiem tych projektów za pierwsze półrocze 2006 wynosiła 33 mld w porównaniu do globalnego rynku wycenianego na 98,5 mld USD^W. Zgodnie z danymi Middle East Economic Digest do kwietnia 2006 roku łączna wartość projektów realizowanych w ZEA miała wartość prawie 300 mld USD i była największa na liczącym 881 mld USD rynku project finance w krajach GCC. W tym okresie w Kuwejcie zainwestowano 211 mld USD, natomiast w Arabii Saudyjskiej około 200 mld USD¹⁵.

Dotychczas prezentowane dane dotyczyły projektów o znacznej wartości, kierowanych do osób zamożnych lub instytucji. Niezagospodarowany pozostaje nadal segment domów, powierzchni mieszkalnych o średnim i niskim standardzie. Popyt w tej części rynku generowany będzie głównie przez rodzimych klientów. A perspektywy rynku są obiecujące. Wśród całej populacji GCC 36% to osoby w wieku poniżej 15 lat¹'. Przewiduje się jednocześnie, że nastąpi wzrost liczebności mieszkańców' krajów' GCC z 36 min pod koniec 2005 roku do około 50 min na koniec 2015 roku¹⁷. Wykorzystanie w' przyszłości przez banki popytu na środki służące finansowaniu nieruchomości, będzie możliw'e pod warunkiem przeprowadzenia odpowiednich zmian. Z racji niewielkiej znajomości usług bankowych, należy stworzyć lub rozpowszechnić znane już sposoby finansowania nieruchomości. Jednocześnie banki powinny opracować procedury i bazy danych służące ograniczaniu ryzyka finansowania. Jest to ważne, gdyż środki jakimi dysponują mieszkańcy tych państw są niewielkie, a historia klienta praktycznie nie istnieje. Występują także problemy z brakiem zabezpieczenia.

Niezaspokojony popyt na powierzchnie mieszkalne i komercyjne przekłada się na ogromny wzrost cen nieruchomości oraz staw^rek za czynsz. Zjawisko to występuje w'e wszystkich aglomeracjach regionu.

Rynek nieruchomości w ZEA

Zjednoczone Emiraty Arabskie to federacja siedmiu emiratów. Największy a zarazem najbardziej zasobny w ropę jest Abu Dhabi (Abu Dżabi). Najprężniej rozwija się z kolei Dubai (Dubaj). ZEA położone są nad Zatoką Perską oraz Zatoką Osmańską'". Kraj zamieszkiwany jest przez niespełna 5 min mieszkańców, z tym że około 80% ludności to osoby przybyłe z innych państw, głów nie w poszukiwaniu zatrudnienia. Ten czynnik jest istotny z punktu widzenia rynku nieruchomości¹⁹.

ŚWIAT NIERUCHOMOŚCI

10

NR 61/2007