Ekspertyza przyrodnicza do raportu OOŚ obejmuje ocenę potencjalnego wpływu na śro-dowisko funkcjonowania gotowego obiektu, a także etapu jego budowy (np. w zakresie skutków' niwelacji terenu). Jeśli to możliwe, ocena wykonywana jest dla kilku wariantów lokalizacji. Dokumentacja musi zawierać również propozycje kompensacji przewidywanych szkód w środowisku i opis monitoringu powykonawczego.
Spośród wszystkich wymienionych opracowań, w których dane przyrodnicze są niezbędnym elementem wyróżniają się plany ochrony obszarów chronionych oraz ocena oddziaływania na środowisko. Plany ochrony: parku narodowego, rezerwatu przyrody oraz parku krajobrazowego, a także plan zadań ochronnych (PZO) lub plan ochrony dla obszaru Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 są dokumentami, których opracowanie wymaga udziału społeczeństwa, w formie składania uw ag i wniosków7. Potrzebne są także uzgodnienia z organami samorządowymi. Kilkuetapowe konsultacje społeczne oraz uzyskanie określonego zestawu opinii i uzgodnień są również obowiązkowymi częściami postępowania w sprawie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko.
Szczególnie ważne są oceny oddziaływania na środowisko dla inwestycji planowanych w granicach obszarów7 Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000. Raporty OOŚ są narzędziem zapobiegającym przekształceniom tych obszarów i powinny dotyczyć działań, które mogą wpłynąć negatywnie na przedmioty ochrony - gatunki roślin i zwierząt i ich siedliska oraz na siedliska przyrodnicze. Zagrożeniem dla utrzy mania ich właściwego stanu ochrony może być, np. remont i powiększenie lokalnej oczyszczalni ścieków, konserwacja rowów odwadniających, budow a drogi, osiedla domków letniskowych, dużego pensjonatu turystycznego lub obiektu sportowego. Z drugiej strony, plan zadań ochronny ch (PZO) dla obszaru Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 powinien zawierać nie tylko ocenę zagrożeń przedmiotów ochrony i zalecenia działań zapobiegających utracie w alorów7 przyrodniczych. Bardzo ważne są także wskazania do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, w tym lokalizacja terenów możliwych do zabudowy oraz stworzenia infrastruktury technicznej, komunikacy jnej, turystycznej i edukacy jnej - bez szkody dla obszaru Natura 2000.
Zwykle konsultacje społeczne nie są łatwe, zwłaszcza te doty czące PZO obszarów7 Natura 2000 i planów7 ochrony parków7 krajobrazowych, ale zapewniają udział w decyzjach wszystkich zainteresowanych stron i pozw alają na szukanie optymalnych rozwiązań w zarządzaniu zasobami przyrody i kształtowaniu warunków do rozwoju lokalnych społeczności.
W niniejszym opracowaniu omówiono metody wykonania podstawowej waloryzacji przyrodniczej (do utworzenia obiektu chronionego), z uwagami dotyczącymi wymagań dokumentacji wybranych rodzajów ekspertyz, wykorzystywanych w obszarowej ochronie przyrody. Większość z pozostałych zastosowań ekspertyz przyrodniczych zostało szczegółowo scharakteryzowanych w innych częściach serii przewodników7 metodycznych (Cie-cierska, Dynowska 2013; Dynowska, Ciecierska 2013; Biesiadka, Now7akow7ski 2013). Przewodniki te zawierają szerokie piśmiennictwo do opisanych zagadnień.
Piśmiennictwo
Albiniak B. (red.) 2010. Raport o stanie środowiska w Polsce 2008. Inspekcja Ochrony Środowiska. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Główny Inspektorat Ochrony Środow iska. Warszawa. 123 ss. Biesiadka E., Nowakowski J. J. (red.) (2013). Ocena oddziaływania na środowisko i monitoring. Poradnik metodyczny i przewodnik do zajęć terenowych. Wydawnictwo Mantis, Olszyn, (w druku).
Bok G. (red.) 2013. Raport o stanie środowiska województwa podlaskiego latach 2011-2012. Inspekcja
16