3685105514

Rozdział 1

Podstawy gospodarowania energią

1.1. Problemy definicji i klasyfikacji

Znaczenia energii w funkcjonowaniu i rozwoju gospodarczym każdego kraju we współczesnym świecie nie trzeba uzasadniać, gdyż dotychczas osiągnięty poziom cywilizacji materialnej i kultury w kształtowaniu obecnego oblicza świata potwierdza jej rolę.¹

Pojęcie energii związane jest z procesami zachodzącymi w przyrodzie, stanowi ona na przykład jedno z podstawowych pojęć fizyki, która definiuje ją jako wyrażoną wjednostkach pracy skalarną wielkość charakteryzującą stan układu fizycznego, jego ruch i oddziaływanie zgodnie z zasadą zachowania energii.² W sposób ogólny można zdefiniować energię jako zdolność do wykonywania pracy właściwej ciału lub procesowi.³ Powyższe definicje pokazują, jak trudno jednoznacznie określić pojęcie energii, okazuje się, że energia jest jedna, ale może przejawiać się w wielu postaciach.⁴

Energia powstaje w wyniku przetworzenia nośników energii pozyskiwanych bezpośrednio z natury, czyli pierwotnych, do których należą: węgiel (energetyczny, koksowy i brunatny), ropa naftowa, gaz ziemny (wysokometanowy i zaazotowany), torf dla celów opałowych, drewno opałowe, paliwa odpadowe stałe (roślinne i zwierzęce), odpady przemysłowe stałe i ciekłe, odpady komunalne oraz inne surowce wykorzystywane do celów energetycznych (np. metanol, etanol), energia wodna, wiatrowa, słoneczna, geotermalna, biomasa oraz biogaz. Wymienione pierwotne nośniki energii wchodzą w skład zasobów naturalnych,⁵ a nazwę zasobów noszą te elementy przyrody, które stanowią źródło korzyści dla człowieka.⁶

1

   T. Muszkiet: Narastająca zależność polskiej gospodarki od importu nośników energii w perspektywie do 2010 roku, [w:] praca zbiorowa pod redakcją W. Bojarskiego: Energetyka, środowisko i planowanie rozwoju, wyd. Polska Akademia Nauk. Komitet Inżynierii Środowiska. Zakład Problemów Energetyki IPPT. Warszawa 1986.

2

   Ency klopedia popularna PWN, Warszawa 1982. s. 194.

3

   G. Wojtkowska-Łodej: Polityka energetyczna Polski w aspekcie integracji z Unią Europejską, SGH Warszaw a 2002, s. 11.

4

   G. Jezierski: O energii inaczej. Energia nr 40/ 1998.

5

   Współcześnie pod pojęciem zasobów naturalnych rozumie się bogactwa naturalne (minerały, gleby, wody, powietrze, roślinność i zwierzęta, sity przyrody) oraz walory środow iska decy dujące o jakości życia człowieka (przestrzeń geograficzną, piękno krajobrazu, mikroklimat itp.). Por.: Z. Jakubczyk: Ogólne podstawy analizy wykorzystania zasobów naturalnych w procesie wzrostu [w:] S. Czaja, Z. Jakubczyk, H. Piotrowicz: Pojecie zasobów naturalnych i środowiska przyrodniczego (naturalnego) w teorii wzrostu gospodarczego. Próba przeglądu i klasyfikacji, Prace Naukowe AE, Wrocław, nr 489/1989. s. 193-195.

6

   J. Jabłoński: Wybrane problemy zarządzania środowiskowego, Wyd. Politechniki Poznańskiej. Poznań 1999.