3702671706

68 PRZEOLAD C2ASOPIŚM

DANILEWICZ MARIA. The post war problems of Continental libraries by Maria Danilewicz, Librarian, Polish Ministry of Educa-tion (London 1945 Aslib. Printed at the University Press, Oxford). cm 24, s. 81—88 Offprinted froni the Journal of Documentation. 1945, vol. 1, nr 2.

Dzięki szczęśliwemu przypadkowi jesteśmy w możności omówienia dwu prac naszej koleżanki, która w' pamiętnych dniach wrześniowych roku 1939 opuściła Warszawę i Polskę, by następnie na emigracji, początkowo we Francji, później zaś w Anglii, organizować w trudnych, wojennych warunkach polskie życie kulturalne na odcinku bibliotecznym. Miała przed sobą obraz domniemanej, powojennej rzeczywistości. jednocześnie utrzymując kontakt z krajem, bez czego praca na emigracji nie osiągnęłaby dostatecznego wyrazu. Jednocześnie było do wykonania zadanie przeprowadzenia propagandy wśród społeczeństwa angielskiego, społeczeństwa o mentalności, być może, nieco odrębnej, lecz intelektualnie bardzo chłonnego. Informowanie' takiego środowiska winno być rzeczowe, gruntowne i pozbawione elementów przypadkowości.

Pierwsza z wymienionych prac ma na celu zaznajomienie świata anglosaskiego z dziejami kultury polskiej, jeśli chodzi o zabytki i zbiory książkowe i rękopiśmienne, jako też podanie strat i szkód wyrządzonych przez oddziaływanie wojny totalnej na odcinek biblioteczny polski. Dziełko pt. Libraries of Poland, podzielone zostało na następujące części, odpowiadające okresom historii Polski: Dzieje bibliotek polskich do końca XVIII stulecia. Losy bibliotek w latach 1795—1918. Biblioteki polskie w latach 1918—1939 (rozdział ten zawiera tablice statystyczne dotyczące bibliotek uniwersyteckich, naukowych, szkolnych, oświatowych stowarzyszeń społecznych). Należy stwierdzić, iż p. Da-nilewiczowa rozporządzała dostatecznymi źródłami; zdaje się, że jednym z nich było dzieło dra J. Grycza «Les bibliot/iec/ues /yolonaises»; Rozdział końcowy jest poświęcony stanowi bibliotek polskich od dnia wybuchu wojny począwszy. Omówione są straty osobowe i rzeczowe w bibliotekach polskich, co do których emigracyjne czynniki biblioteczne posiadały, jak wynika to z treści omawianego rozdziału, ścisłe i dokładne dane' Dokładnie i zgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy podane zostały posunięcia ^reorganizacyjne** niemieckie w_wielkich bibliotekach Krakowa, \Varszaw7, Lw'Owa i Lublina, jako też uwiecznione są nazwiska -działaczy** niemieckich na gruncie polskim, którzy mieli być wykonawcami konsekwentnej i morderczej, lecz zręcznie zamaskowanej myśli politycznej zaborcy.

Nie zagłębiając śię w szczegóły stwierdzić należy, że gruntow-nością i szerokością ujęcia, dokładnością danych i sposobem podejścia