Hipnoterapia poznawcza w leczeniu depresji Roman Ciesielski
Badania kliniczne (Kirsch 1993, Montgomery 1993, Sapirstein 1993 oraz Schoenberger 2000, Alladin 2006) wskazują na większą skuteczność terapii łączonej (terapia poznawcza i hipnoza kliniczna) w porównaniu z samą terapią poznawczą, w leczeniu różnych zaburzeń emocjonalnych, w tym depresji. Hipnoterapia poznawcza (HP) jest nowym rozwijającym się kierunkiem terapeutycznym, który integruje osiągnięcia psychoterapii poznawczo-behawioralnej oraz hipnozy klinicznej. Korzysta ona z dorobku Aarona Becka i Alberta, Ellisa, którzy jako pierwsi odkryli znaczenie tego jak myślimy (procesy myślowe) w odróżnieniu od tego, o czym myślimy (treść myślenia) oraz stosuje modele hipnoterapii (psychodynamiczny, ericksonowski oraz społeczny). Terapia poznawcza uaktywnia w odróżnieniu od pierwotnych wtórne procesy myślowe, a więc te związane z lewą półkulą mózgu. Wyrażają się one poprzez język werbalny, logiczny i analityczny. Hipnoza z kolei aktywizuje pierwotne procesy myślowe, w prawej półkuli mózgowej. Mają one charakter myślenia życzeniowego, wyobrażeniowego, intuicyjnego i holistycznego. Integracja obu tych podejść w ramach HP pozwala ominąć ograniczenia jakie nakłada każda z tych metod stosowana pojedynczo i uruchomia równoległe procesy -w prawej i lewej półkuli mózgu (Alladin 2006). Praca nad zniekształceniami poznawczymi w Terapii Poznawczej Beck'a czy irracjonalnymi przekonaniami w Racjonalno Emotywnej Terapii Zachowań Ellis'a są uznanymi metodami leczenia depresji. Kiedy jednak odwołujemy się do etapu poprzedzającego powstawanie zniekształceń poznawczych i irracjonalnych przekonań u pacjenta depresyjnego stwierdzamy, że staje on w sytuacji wieloznaczności zachodzących zdarzeń. Trudność w zaakceptowaniu tej wieloznaczności jest czynnikiem ryzyka depresji (Yapko 2001), bowiem prowadzi ona do błędnych interpretacji i zniekształceń poznawczych. Hipnoterapia, która zakłada podwójną logikę transu, gdzie sprzeczne przekonania, odczucia i dążenia współistnieją ze sobą i dopełniają się wzajemnie może okazać się pomocna w rozpoznaniu i zaakceptowaniu dwuznaczności i zapobiegać powstawaniu zniekształceń poznawczych.
Jaka psychoterapia?
Czesław Czabała
"Psychoterapia jest świadomym i zamierzonym zastosowaniem metod klinicznych i interpersonalnych zabiegów, pochodzących ze sprawdzonych twierdzeń nauk psychologicznych, w celu towarzyszenia ludziom przy modyfikacji ich zachowań, właściwości poznawczych, emocji i/lub innych osobistych charakterystyk na takie, które wydają się uczestnikom tego procesu pożądane" (Norcross, 1990, s. 218).
54