3848094236

pokarmowego. Od 1999 do 2014 roku, dwanaście razy jesień była cieplejsza niż termicznie normalna jesień (IMGW PIB 2015).

Zmiany klimatyczne są również obserwowane latem. W ciepłych, morskich masach powietrza intensywnie zachodzą transformacje rtęci gazowej do formy cząstkowej, a występujące w tym czasie deszcze prowadzą do zwiększania ładunku Hg wprowadzanego do morza wraz z opadem mokrym (publikacja 4.b II). W lipcu i sierpniu coraz częściej obserwowane są intensywne opady, sięgające nawet 220% średniej sumy opadów z okresu 1971-2000 (IMGW PIB 2015). Prowadzi to do kilkunastoprocentowego wzrostu rocznego dopływu atmosferycznej Hg (publikacja 4.b VII). Intensywne deszcze sprzyjały również, zwłaszcza po okresie „suszy”, wymywaniu Hg z terenu zlewni, co zwiększało także ładunek Hg wprowadzanej do morza wraz z rzekami (publikacja 4.b III i 4.b IV). Ma to duże znaczenie, ponieważ w tym czasie biomasa fitoplanktonu w morzu jest z reguły wysoka, co sprzyja włączaniu większego ładunku Hg do łańcucha troficznego, w porównaniu z latem bez anomalnie intensywnych opadów.

Możliwe wykorzystanie wyników

Prezentowane zjawiska i procesy są szczególnie istotne dla organizmów morskich bujnie rozwijających się w strefie brzegowej zatok. Jest to szczególnie ważne, ponieważ rejony te są atrakcyjne turystycznie oraz konsumpcyjnie poprzez odławianie ryb i czasami owoców morza.

I.

W związku z wysoką toksycznością rtęci kraje nadbałtyckie są obligowane do zmniejszania jej emisji do środowiska. Głównym źródłem Hg jest spalanie paliw kopalnych, dlatego obserwujemy wzrost jej dopływu do Bałtyku w sezonie grzewczym w porównaniu z niegrzewczym. Wiele restrykcji dotyczy sektora energetycznego. Przeprowadzone badania wskazały, że istotny wpływ na depozycję metalu mają nie tylko przemysłowe spalanie węgla ale również regionalne indywidualne paleniska domowe. Jednakże oprócz stosowanych metod oczyszczania spalin z rtęci ważnym czynnikiem wpływającym na zmniejszanie emisji metalu jest ocieplanie sezonu zimnego: późna jesień-zima-wczesna wiosna. Anomalnie wysokie temperatury powietrza przyczyniają się do zmniejszenia zapotrzebowania na ciepło, co wpływa na redukcję spalania węgla. Z drugiej strony ocieplanie sezonu zimowego rozciąga w czasie sezon wegetacyjny organizmów morskich, co wydłuża okres gdy Hg jest włączana

~ 13 ~