3870137274

60 Z. GDANIEC

W widmach cząsteczek RN A zarówno sygnały pochodzące od protonów H4\ jak i od jąder ^3IP bardzo często się nakrywają, co utrudnia analizę widm HCR Poprawę rozdzielczości w tego typu eksperymentach można uzyskać przenosząc magnetyzację do znacznie lepiej rozdzielonych protonów H1 Sekwencją, która wykorzystuje ten rodzaj ścieżki jest sekwencja PCCH-TOCSY [38]. W eksperymencie PCCH— TOCSY transfer magnetyzacji następuje od atomu fosforu do atomu węgla C4’, potem kolejno magnetyzacja przekazywana jest poprzezC3’,C2’ doCT anastępnie do protonów anomerycznych, HI’ (Rysunek 6).

5. TECHNIKA TROSY

W przypadku większych cząsteczek kwasów nukleinowych, zarówno przypisanie sygnałów rezonansowych jak i wyciągnięcie odpowiednio dużej liczby więzów odległościowych jest często utrudnione głównie z uwagi na szybką relaksację po-przecznąjąder 'H i ^l3C prowadzącą do znacznego poszerzenia sygnałów, oraz słabą dyspersję przesunięć chemicznych jąder 'H i ^l3C. W technice TROSY (ang. Trans-\erse Relaxation-OptimizedSpectroscopy) [39] wykorzystuje się wzajemne znoszenie się dwóch głównych mechanizmów relaksacji spinowo-sieciowej: oddziaływania dipolowego (DD) i anizotropii przesunięcia chemicznego (CSA). Ze względu na dużą wartość tensora anizotropii przesunięć chemicznych ^l3C/'⁵N, dochodzi do znacznej redukcji szerokości linii jednej ze składowych dubletu 'H-^I5N lub multipletu 'H-^I3C. Poprzez wybór jedynie wąskiej składowej, widma rejestrowane przy użyciu techniki TROSY odznaczająsię znacznym wzrostem rozdzielczości, a niejednokrotnie również czułości pomiaru. Efekt ten jest szczególnie wyraźny dla dużych cząsteczek oraz silnych pól magnetycznych (800 Hz-900 Hz).

Połączenie techniki TROSY z innymi eksperymentami pozwala nie tylko na badanie cząsteczek o większych masach, ale również znacznie ułatwia pomiar, omó-vionych poniżej, małych stałych sprzężenia poprzez wiązanie wodorowe czy reszt-:owych sprzężeń dipolowych [35, 40-42].

6. OBSERWACJA SPRZĘŻEŃ SKALARNYCH POPRZEZ WIĄZANIA

WODOROWE

Wiązania wodorowe są niezwykle istotne dla stabilizacji struktury drugorzędo-wej i trzeciorzędowej kwasów nukleinowych. Jeszcze do niedawna większość dowodów na obecność wiązań wodorowych w kwasach nukleinowych otrzymywana była w sposób pośredni, na podstawie przestrzennej bliskości grup donorowych i akceptorowych, lub innych dowodów pośrednich, jak na przykład spowolnienie szybkości wymiany atomu wodoru. Dopiero stosunkowo późno, w roku 1998 zaobserwowano, że w kwasach nukleinowych istnieje zaskakująco duże sprzężenie skalarne (^2hJ_NN ~6-7 Hz) pomiędzy i minowym atomem azotu zaangażowanym w two-