18
posiadającej w ogóle talentu muzycznego posiadają szerokie zainteresowania muzyczne i odwrotnie, osoby wybitne muzykalne nie interesują muzyką.
Można wyróżnić zachowanie rodziców sprzyjające kształtowaniu się nastawienia „na ludzi” (zachowanie opiekuńcze i wymagające) oraz takie, które sprzyjają nastawieniu „na przedmioty.” Na przykład zainteresowania służbami społecznymi wiążą się na ogół z nastawieniem na innych, z miłością lub nadmierną opiekuńczością w traktowaniu dziecka, ale mogą być wynikiem chłodu uczuciowego w kontakcie z dzieckiem, nadmiernych wymagań, nastawień obronnych. Zainteresowania techniką, naukami przyrodniczymi i aktywnością fizyczną na świeżym powietrzu są pochodne od nastawień przedmiotowych. Przyznaje się jedynie częściowo słuszność tym poglądom: „Im bardziej wybór zawodu oddala się od normy społecznej przyjętej dla jednostki danej płci, tym bardziej jest prawdopodobne, że wynika on z uprzednich przeżyć, które jednostkę do takiego wyboru predysponują.”
Twierdzi się, ze „zainteresowania nie rozwijają się w ramach szkoły, lecz mają swój początek w kręgu rodzinnym(...). Rodzina może dać dziecku do rozporządzenia ogromne bogactwa lub też, przeciwnie może go ich pozbawić. Może ułatwić mu dostęp do pewnych dziedzin lub zakazać mu innych. Rodzina ma wreszcie sposobność obserwowania zdolności dziecka do czynności, w których bierze ono udział i zainteresowań, jakie tym czynnością okazuje. Rodzice mogą więc, pomagać dziecku w ocenie własnych wysiłków, mogą rozwijać rodzące się zainteresowania i ułatwić zrozumienie dokąd mogą go one doprowadzić.” Na zainteresowania oddziałuje też zamożność i status społeczny rodziny, zawód rodziców, i ich wykształcenie, liczebność i struktura wewnętrzna rodziny.
Większość zainteresowań rozwija się najsilniej w ramach szkoły. Szkole zawdzięcza się rozwój intelektu , uzdolnień osobowości. Szkołę oskarża się też o zaniedbania lub nieprawidłowości. Jeżeli założyć, że szkoła ma wpływ na całą osobowość człowieka, a więc na jego zainteresowania, to szukać należy źródeł tego wpływu właśnie przede wszystkim w programie nauczania, oraz w stosownych metodach nauczania.
Wiedza przekazywana uczniom w ramach programów nauczania jest swoistym bodźcem poznawczym potrzebnym dla rozwoju niektórych zainteresowań. Ponieważ zgodnie z mechanizmem zainteresowania musi najpierw powstać problem, wynikający z pewnej wiedzy o zjawisku, problem ten w dalszej fazie rozwiązujemy również poprzez wiedzę, którą nabywamy w toku poszukiwań i dociekań. Program nauczania ujednolica nam profile zainteresowań, chociaż może być również czynnikiem je różniącym. Wiąże się ściśle z metodami, które stosują nauczyciele w swej pracy.
Jednym z istotniejszych czynników mających główny wpływ na dobór i kształtowanie zainteresowań są zdolności i metody nauczania. Ze zdolnościami człowiek przychodzi na świat, nie są one wpajane, nie jest do nich przymuszany, stanowią naturalny składnik jego rozwoju. Metodom nauczania człowiek podlega również mimo woli. W jaki sposób pewne treści dotrą do