Zgodnie z art. 6 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie działalność pożytku publicznego nie jest z zastrzeżeniem art. 9 ust 1 ustawy, działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178 z późn. zm.). Działalność ta może mieć charakter nieodpłatny i odpłatny. Stosownie do art. 50 ust 1 ustawy a także par. 3 ust 5 rozporządzenia, informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym jednostki informacje dotyczące prowadzenia działalności statutowej mogą być wykazane ze szczegółowością większą niż określona w załącznikach do ustawy i rozporządzenia.
Zatem wyodrębnienie w rachunku zysków i strat (rachunku wyników) takich pozycji jak przychody, koszty i wynik nieodpłatnej działalności pożytku publicznego czy przychody, koszty i wynik odpłatnej działalności pożytku publicznego nie powinno stanowić problemu - argumentuje Ministerstwo Finansów w piśmie wyjaśniającym brak zasadności nowelizacji Ustawy o rachunkowości oraz Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej. Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Finansów pismo z dnia 10.09.2004r. znak: DR-1/031-280-l/AG/BB/04/11673, obowiązek wyodrębnienia wynika z Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, w związku z tym nie ma potrzeby zmiany Rozporządzenia, jednostka musi natomiast dostosować druki sprawozdań finansowych w polityce rachunkowości.
W stosunku do organizacji pożytku publicznego, które zobowiązane są do ewidencji zdarzeń gospodarczych przy pomocy ksiąg rachunkowych, mogą mieć zastosowanie trzy główne wzory sprawozdań finansowych
1. Załączniki nr 1 i 2 Rozporządzenia stosują jednostki nieprowadzące działalności gospodarczej (art. 82 ustawy)
2. Sprawozdanie finansowe w formie uproszczonej (art. 50 ustawy), wykazując informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 1 do Ustawy tylko literami i cyframi rzymskimi, informację dodatkową sporządza się w odpowiednio uproszczonej formie, mogą stosować jednostki prowadzące działalność gospodarczą kontynuujące ją na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego, które w roku obrotowym poprzedzającym rok, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe tj. 2005r. oraz w roku poprzedzającym tj. 2004r., osiągnęły lub przekroczyły granicę dwóch z trzech następujących wielkości:
• Średnioroczne zatrudnienie 50 osób, przeliczone na osoby pełnozatrudnione,
• Suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego - równowartość w walucie polskiej 2.000.000 euro, przy zastosowaniu kursu NBP 31.12.2004r.
• Przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów, oraz operacji finansowych za rok obrotowy rozpoczęty 2004r. - równowartość w walucie polskiej 4.000.000 euro.
Ustalając przychód netto* ze sprzedaży, pod uwagę bierze się:
• Przychody netto ze sprzedaży towarów, a więc bez sprzedaży materiałów,
• Przychody netto ze sprzedaży produktów, to jest wyrobów, robót i usług,
• Przychody netto z operacji finansowych.
• Netto oznacza, że przychód nie obejmuje podatku od towarów i usług i jest obniżany o rabaty, opusty, skonta itp. zmniejszenia obrotów. Nie zmniejsza się natomiast przychodów
Opracowanie: Jacek Paluch